بنا به روایات کسی که در سرزمین نجف دفن شود،ازعذاب قبر در امان است.حجت روایات تا چه حد است؟آیا صرف دفن شدن درمکان باعث امان است؟
مرحوم دیلمی در ارشاد میفرماید: طبق اخبار صحیحی که از اهل بیت(ع) وارد شده از ویژگیهای تربت نجف اشرف این است که هر کس در آن تربت پاک، دفن شود، عذاب قبر و سؤال نکیر و منکر از وی برداشته میشود.(1) این به جهت مقام امیرالمؤمنان است که آثاری از خود بر جای میگذارد که یکی از این آثار میتواند در امان ماندن کسانی که در آنجا دفن میشوند، از عذاب قبر باشد، مانند مقام امام حسین(ع) و شهدای کربلا که اثر شفابخشی در خاک آن سرزمین قرار دادهاند.
از روایات دیگر استفاده میشود که صرف دفن شدن در نجف اشرف و وادیالسلام کوفه موجب نمیشود که مدفون در این مکان مشمول رحمت الهی شود، بلکه مشروط به شرایطی است، از جمله ایمان به ولایت ائمه اطهار(ع) و عمل صالح حتی اگر غیر مؤمن در نجف دفن شود، روحش به برهوت که جایگاه ارواح کفار است، منتقل میشود. امیرمؤمنان(ع) فرمود: "ارواح تمام مؤمنان در وادیالسلام هستند و ارواح کفار در وادی برهوت (در یمن) هستند. در هر نقطهای از زمین مؤمنی بمیرد، به روحش گفته میشود: برو به وادیالسلام که آن جا بقعهای از بهشت عدن است".(2)
پس مشمول رحمت خاص خداوند (رفع عذاب قبر و سؤال نکیر و منکر) برای همه دفن شدهگان در نجف نمیباشد، بلکه برای کسانی است که ولایت اهل بیت را پذیرفته باشند و لیاقت دریافت این رحمت را داشته باشد، گر چه ممکن است گناهکار باشند. در حقیقت شرافت مکان و شایستگی مدفون در نجف اشرف، دست به دست هم میدهند تا عذاب قبر از شخصی برداشته شود. چنان که در قیامت لیاقت شخص و شفاعت شفیعان موجب نجات بنده از عذاب میگردد.
در عین حال این احتمال وجود دارد که در روز قیامت برابر گناهانی که انجام دادهاند، کیفر خود را ببینند.
------------------------------------------------------------------------------------------------------
پینوشتها:
1 - بحارالانوار، ج 97، ص 232.
2 - همان، ص 234.
