فرق مؤمن با مسلمان در چیست؟ مؤمن واقعى کیست؟

‏اسلام، شکل ظاهرى دارد و هر کس شهادتین را بر زبان جارى کند، در زمره مسلمانان است اما ایمان یک امر واقعى و باطنى است و جایگاه آن قلب آدمى است، نه زبان و ظاهر او. بنابراین ایمان بالاتر و برتر از مسلمانى است. در آیات قرآن آمده است: «اعراب گفتند که ما ایمان آورده‏ایم، اى پیامبر! به آن‏ها بگو که اسلام آورده (تسلیم شده‏اید) و هنور ایمان در دلهاى شما وارد نشده است».(1)
اسلام ممکن است انگیزه‏هاى مختلفى داشته باشد، حتى انگیزه‏هاى مادى و منافع شخصى، ولى ایمان حتماً از انگیزه‏هاى معنوى سرچشمه مى‏گیرد. امام باقر(ع) مى‏فرماید: «ایمان اقرار است و عمل، و اسلام اقرار بدون عمل است».(2)
امام صادق(ع) مى‏فرماید: «ایمان شریک اسلام مى‏شود، ولى اسلام شریک ایمان نیست».(3)
در روایتى دیگر امام باقر(ع) فرمود: «ایمان آن است که در دل مستقر شود و بنده را به سوى خدا کشاند و اطاعت خدا و گردن نهادن به فرمانش مصدّق آن باشد، ولى اسلام گفتار و کردار ظاهرى است».(4)
مؤمن واقعى کسى است که به همه دستورهاى اسلام عمل نماید؛ واجبات را انجام دهد و محرّمات را ترک نماید یعنى ایمان واقعى همراه عمل است و عملش باید مطابق با ایمانش باشد.
در بعضى آیات آمده است: «مومنان کسانى اند که چون یاد خدا شود، دلهاشان ترسان مى‏شود و چون آیات الهى برایشان خوانده شود، ایمانشان افزون مى‏شود و بر پروردگار خود توکّل مى‏کنند. آنان که نماز را بر پا مى‏دارند و از آنچه روزیشان داده‏ایم، انفاق مى‏کنند. آنان مؤمنان واقعى هستند».(5)
خداوند در این آیات وصف مؤمنان واقعى را بیان کرده، در آیات دیگر مانند آیات اوّل سوره مؤمنون نیز اوصاف مؤمنان واقعى را بیان فرموده است.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
پى نوشت‏ها:
1. اصول کافى، ج 3، ص 39.
2. همان، ص 42.
3. همان، ص 41.
4. حجرات (49) آیه 14.
5. انفال (8) آیات 2 - 4.