گفته شده اگر کسی سوره حمد را در حال راه رفتن یا ایستاده بخواند، مبتلا به پادرد می شود. آیا این مطلب صحیح است و مدرکی دارد؟
شکی نیست که قرآن کلام خدا و دارای عظمت و قابل تکریم و تمجید واحترام است. بر انسان ها لازم است آن را احترام کنند و به دستورهای آن عمل کنند و اهانت به قران حرام است. امّا باید دید اهانت به قرآن چیست؟ آیا اهانت به قرآن آثار و عقوبت ها و مجازات های دنیوی دارد؟ روایات زیادی دربارة تکریم و احترام به قرآن وارد شده و به تلاوت و خواندن آن تشویق کرده است.
در کتاب محجه البیضا آمده که: در تورات چنین نوشته شده است: "ای بنده من، آیا حیا نمی کنی وقتی که نامه ای از دوستت به دست ما رسید؛ اگر در مسیر جاده در حال راه رفتن باشی، به احترام آن می نشینی و آن را باز می کنی و با دقت فراوان در تمامی حروف و کلمات آن دقت می کنی و آن را می خوانی، ولی این قرآن (تورات) کتاب و نامه ای از جانب من است که به تو رسیده،ولی از آن اعراض می کنی و در آن دقت نمی کنی! آیا من کمتر از بعضی دوستانت هستم؟!".[1]
سپس در آن کتاب بابی در آداب ظاهری تلاوت ذکر شده و آمده است.
1ـ قاری قرآن با وضو باشد.
2ـ ایستاده و بر هیئت ادب و آرامش باشد و یا نشسته رو به قبله باشد.
3ـ سرش را پایین انداخته باشد.
4ـ چهار زانو ننشیند و تکیه نکند و بر هیئت و شکل متکبران ننشسته باشد و نشستن او مانند نشستن شاگردی در برابر استادش باشد.
فیض کاشانی(ره) در تفسیر الصافی فرموده: برای تلاوت قرآن آدابی دیگری است که برخی از آن ها ظاهری است، مانند طهارت و گفتن "اعوذ بالله من الشیطان الرجیم" و تعظیم و احترام به قرآن و خواندن دعا در اوّل و آخر تلاوت. برخی از آداب باطنی است مانند حضور قلب و تدبر و فهمیدن و خالی کردن ذهن از چیزهایی که مانع فهم قرآن می شود و خود را مخاطب قرآن قرار دادن مثل این که کلام را مستقیماً از خدا میشنود و خدا با او حرف می زند.[2]
البته خوب است انسان در هر حال به یاد خدا باشد، یا ذکر خدا کند و این ذکر میتواند با خواندن سوره ای از قرآن باشد، به خصوص این که در بعضی موارد خواندن سوره حمد در حال حرکت آمده، مثلاً در حال حرکت انسان می تواند نماز مستحبی بخواند، یا هنگامی که در وسیلهای مانند ماشین سوار است، که در نماز مستحبی سوره حمد نیز هست.
پاورقی :
[1] محجه البیضاء، ج 2، ص 219.
[2] تفسیر الصافی، ج 1، ص 73؛ تفسیر المیزان؛ تفسیر فخر رازی.