چه کنم اضطراب نداشته باشم؟
هر فرد در طول رشد خود خواه نا خواه با استرس‌های زندگی رو به رو می‌شود مانمی توانیم تمام استرس‌ها و فشارها را از زندگی خود حذف کنیم زیرا زندگی همراه با استرس و هیجانات مختلف است.(1)
آن چه می‌خواهیم این است که استرس‌های منفی را به حد اقل برسانیم. متداول‌ترین واکنش‌های استرس منفی، احساس گرفتگی روی قفسه سینه، تشدید ضربان قلب، تحریک پذیری و حساسیت زیاد، دشواری در به خواب رفتن، کمی تمرکز، اختلاف در کار کرد معده، گرفتگی عضلات گردن و ناحیة شانه‌ها؛ سردرد، خشکی دهان، عرق کردن کف ست، پشت درد(درد کمر) و به هم فشرده شدن آرواره‌ها می‌باشد(2)
برای مقابله با استرس راه‌های متفاوتی وجود دارد، ولی مهم‌ترین و رایج‌ترین آن‌ها روش آرام سازی عضلانی است که آن را آسپرین رفتاری نیز نامیده‌اند.(3) در این روش قبل از هر چیز باید ابتدا گروه عضلات مختلف بدن خود را منقبض کنید (حدود 10 ثانیه) و سپس به تدریج آن گروه عضله راشل و منبسط نمایید (حدود 20 ثانیه) و در لحظه انقباض یا انبساط فقط و فقط به احساسی که در عضلاتتان وجود دارد توجه کنید و نه چیز دیگری. البته این تمرین را در مکان راحتی در یک حالت دراز کشیده روی زمین و یا بروی یک صندلی بزرگ انجام دهید با تکرار و تمرین مهارت بیش‌تری به دست خواهید آورد. این تمرین نیاز به یک برنامه مرتب دارد و فرد باید روزانه حد اقل دو بار و هر روز آن را انجام دهد.(4)
روش دیگر روش آرامش خلاّق است. این روش در پنج مرحله انجام می‌گیرد. در مرحلة اول در جای راحتی دراز می کشید و چشمان خود را می‌بندید و آرام تنفس می کنید و هوا را به آرامی به ریه های خود می کشید و بعد آن را به بیرون بدمید در حالی که آرام تنفس می کنید صحنة خوشایندی را در ذهن خود تصویر کنید.
در این حالت روی عضلات پای چپ خود متمرکز شوید و آن را منقبض کنید برای انجام این کار پنجه پایتان را به سمت رویة زمین امتداد دهید و به هر شدت که می‌توانید آن‌ها را بکشید و تا سه شماره آن‌ها را به همین حالت نگاه دارید اکنون پنجه خود را رها کنید و بگذارید عضلات پای شما در حالت راحت قرار گیرند و این تمرین را در مورد عضلات پا و ساق پای راست و عضلات دست و بازو نیز تکرار کنید.(5)
راه آسان‌تر در خنثی کردن استرس آن است که: 1 ـ نفس آرام و عمیقی بکشید. 2 ـ حدود سه ثانیه نفس را در سینه نگه دارید. 3 ـ وقتی به آرامی تمام نفَس خود را بیرون می‌دمید موج آرامشی در بدن خود ایجاد می‌کنید می‌توانید از سر خود شروع و تا پاها ادامه دهید.(6)
مطلب اساسى در خصوص اضطراب ، شناختن منشأ آن و سپس راه هاى برطرف نمودن آن است .
درباره منشأ اضطراب علل مختلفى را ذکر کرده اند، اما به طور عمده خاستگاه اضطراب به عدم خودباورى وعدم اطمینان به نفس برمى گردد. عدم اطمینان به نفس موجب مى شود انسان در هر عرصه اى فراروى خود، با اضطراب و تشویش همراه شود، و نتواند مسایل و مشکلات خود را برطرف نماید و با دغدغه و نگرانى زندگى کند.راه حل مشکلات اضطراب و نگرانى ، تقویت اعتماد به نفس و خودباورى است . از این طریق انسان به آرامش مى رسد و تزلزل و نگرانى او برطرف مى شود. اعتماد به نفس با اتکا به خداوند متعال و ایمان به او و استمداد از نیروى لایزال الهى ، به قدرت نفس و آرامش خاطر انسان مى انجامد. تقویت ایمان موجب خوشبینى و امیدوارى به آینده است و میزان اعتماد به نفس و خودباورى در انسان را به درجه اى مى رساند که هر مشکل و سختى را با تدبیر از میان برمى دارد. قرآن کریم ثبات و آرامش را از آن کسانى مى داند که قلبى سرشار از ایمان داشته باشند و با یاد خدا زندگى کنند.
پی نوشت ها:
1. دکتر غلامرضا گرشاسبی، همراز، ص62
2. دکتر دبورا برایت، آرامش اخلاق، ترجمة مهدی قراچه داغی و زهره فتوحی، ص26.
3. دکتر غلامرضا گرشاسبی، همان، ص91.
4. برای اطلاع پبیش‌تر کتاب همراز اثر دکتر غلامرضا کرشاسبی جهت مطالعه معرفی می‌شود.
5. دکتر دبورا برایت، آرامش خلاق، ص40 ـ 60 با تلخیص.
6. همان، ص73.
