دعای صحیفه ذکر شده در کتاب مهج الدعوات چه قدر معتبر است؟ایا راویانی مثل حسن بصری وسفیان ثوری گفته هایشان معتبر است؟چرا به دو صورت متن ثواب دعا امده است؟ چه طور ممکن است یک دعا این همه ثواب داشته باشد؟
با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
اين دعا را سيد بن طاووس در كتابش نقل كرده و ايشان از بزرگان شيعه در قرن ششم و هفتم بوده و به خاطر جلالت و صفاي باطن و ارتباط شان با امام عصر(ع)، همواره كتب ايشان مورد تاييد و اعتماد علما در قرن هاي بعدي بوده است. آقاي طبسي مترجم كتاب مهج الدعوات درباره ايشان مي نويسد: سيد بن طاوس به موجب داشتن كتابخانه مهمّى كه بسيارى از كتبى نادر را در اختيار داشته، لذا آثار او از اين نظر سخت مورد توجّه است و براى بررسى برخى كتب ناياب در اين عصر، از گوشه و كنار آثار سيد بن طاوس مىتوان در مورد آن كتب اطلاعات نسبتا مفيدى بدست آورد.(1)
در مورد دعاهايي كه در كتب ادعيه آمده، از جمله همين دعاي صحيفه، غالب آنها از معصوم نقل شده و مانند روايات فقهي و... راويان ديگر ذكر نشده اند، بنابراين نمي توان از اين جهت آنها را بررسي كرد و صحيح و ضعيف بودن آنها را تشخيص داد. بلكه اينگونه ادعيه را كه بزرگاني مثل سيد بن طاووس، شيخ طوسي، شيخ عباس قمي و... در كتبشان نقل كرده اند را، با اميد رسيدن به ثواب آنها و برآورده شدن حاجات بخوانيم.
در مورد اين همه فضيلت كه براي آن ذكر شده، حضرت جبرئيل در ادامه بيان فضائل اين دعا به پيامبر اكرم(ص)، همين مطلب را بيان مي كند كه: «وَ لَا تَعْجَبْ مِنْ هَذَا الْفَضْلِ الَّذِي ذَكَرْتُهُ فِي هَذَا الدُّعَاءِ فَإِنَّ فِيهِ اسْمَ اللَّهِ تَعَالَى الْأَعْظَم...»؛ و تعجّب مكن از اين فضيلت هائى كه در شأن اين دعا ذكر شد، پس به درستى كه در اين دعا اسم اعظم خداى تعالى است و به درستى كه هر گاه اين دعا را قارى بخواند و آن را ملائكه و جنّ و انس بشنوند پس از براى خواننده آن دعا مىكنند و خداى تعالى دعاى ايشان را مستجاب مىگرداند و همه اينها كه مذكور شد به بركت خداى تعالى و به بركت اين دعاست و به درستى شخصى كه به خدا و رسول او و به اين دعا ايمان آورده باشد، بايد كه چيزى را به خاطر نگذراند و در دل خود به سبب آنچه در شأن اين دعا ذكر نموده شد، شكى نيندازد، به درستى كه خداى تعالى كسى را كه مىخواهد بدون اندازهاى روزى مىگرداند...(2)
حضرت جبرئيل بعد از اينكه اين همه فضيلت را براي اين دعا بيان مي كند، دو نكته اساسي را مطرح مي كند كه توجه به اين دو نكته درك ما را براي پي بردن به عظمت اين دعا زياد مي كند: يكي اينكه بركت و فضيلت دادن به چيزي نزد خداست و او به هر چه بخواهد بركت مي دهد از جمله اينكه به اين الفاظ و دعاها بركت داده است و نكته ديگر اينكه كسي كه ايمان واقعي به خداوند و رسول و اين دعا داشته باشد و از روي اعتقاد قلبي آنرا بخواند، و شك و ترديد را در خود راه ندهد، به اين فضائل دست مي يابد.
اما درباره سفيان ثوري بايد بگوييم كه اولا او راوي اين دعا نيست. بلكه امير المومنين علي(ع) اين دعا را از قول پيامبر اكرم(ص) روايت كرده اند و مولف كتاب جناب سيد بن طاووس در انتهاي نقل پيامبر (ص)، سخن سفيان ثوري را درباره عظمت و اهميت اين دعا آورده است كه گفته واي بر كسي كه حق اين دعا را نشناسد و ...(3) سفيان ثوري جزو راويان احاديث است كه در بعضي كتب رجالي او را از اصحاب امام صادق(ع) دانسته اند(4) و در بعضي كتب ديگر در مورد او گفته شده كه «ليس من اصحابنا»(5)
پي نوشت ها:
1. طبسي، محمد تقي، ترجمه مهج الدعوات، انتشارات رايحه، ص 6.
2. سيد بن طاووس، مهج الدعوات و منهج العبادات، انتشارات دارالذخائر، ص 81.
3. همان، ص82.
4. شيخ طوسي، رجال الطوسي، باب السين، ص 220.
5. علامه حلي، الخلاصه، باب السادس، ص228؛ رجال ابن داوود، باب السين، ص 458.
موفق باشید.
