بسمه تعالی
با سلام
با توجه به این حدیث از رسول خدا که می فرماید: من اكل ما يشتهی ولبس ما يشتهی وركب مايشتهی لم ينظر اللّه اليه حتى ينزع او يترك.
خریدن ماشین های مدل بالا ایا مشکلی دارد؟
از سوی دیگر در حدیثی از رسول خدا داریم که از سعادت مردم مسلمان این است که مرکب راهور و بهی داشته باشد.
بدیهی است که در مقایسه میان ماشین های تولید داخل و برخی ماشین های تولید خارج، ماشین های خارجی راحت تر ، و کم هزینه تر می باشند.
چگونه می توان میان این دو حدیث جمع نمود؟
با تشکر
با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
براي پي بردن به مضمون احاديث بايد فضاي سخن را در نظر داشت و ببينيم كه معصوم(ع) در صدد بيان چه مطلبي است. به عنوان نمونه يك وقت پيامبر اكرم(ص) در مقام بيان ترك خواهش هاي نفساني و لذات دنيوي است، در اين صورت مي فرمايد:
«مَنْ أَكَلَ مَا يَشْتَهِي وَ لَبِسَ مَا يَشْتَهِي وَ رَكِبَ مَا يَشْتَهِي لَمْ يَنْظُرِ اللَّهُ إِلَيْهِ حَتَّى يَنْزِعَ أَوْ يَتْرُك»(1)؛ هر كس هر گونه خوراكى كه دلش مىخواهد بخورد، و هر گونه جامهاى كه دلش مىخواهد بپوشد، و هر گونه مركبى كه دلش مىخواهد سوار شود، خداوند به او نگاه نمىكند، مگر آنگاه كه روش خود را تغيير دهد و از آن دست بردارد.
يا اينكه مي فرمايند: «مَنْ لَمْ يَرَ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَيْهِ نِعْمَةً إِلَّا فِي مَطْعَمٍ أَوْ مَشْرَبٍ أَوْ مَلْبَسٍ فَقَدْ قَصُرَ عَمَلُهُ وَ دَنَا عَذَابُهُ»(2)؛ كسى كه از نعمتهاى خداوند در باره خودش جز خوردن و نوشيدن و پوشيدن چيزى نبيند رفتارش نارسا و عذابش نزديك خواهد بود.
و يك وقت هم در صدد بيان عوامل خوشبختي انسان و بيان اهميت اين عوامل مي باشند، كه مي فرمايند: «مِنْ سَعَادَةِ الْمَرْءِ الْمَرْأَةُ الصَّالِحَةُ وَ الْمَسْكَنُ الْوَاسِعُ وَ الْمَرْكَبُ الْبَهِيُّ وَ الْوَلَدُ الصَّالِح»(3)؛ از سعادت مسلمان است زن شايسته، و مسكن وسيع، و مركب ارزشمند، و فرزند صالح.
دين اسلام به ارضاء غرائز و لذات مردم در حدود مصلحت كمال توجه را دارد و آن را از شاخههاى سعادت بشر مي داند، ولى لذت را اصل سعادت و ريشه خوشبختى نمي شناسد. در نظر پيامبر گرامى اسلام(ص) سعادت بشر عبارت از تكميل تمام جهات مادى و معنوى و ارضاء كليه تمايلات انسانى و حيوانى است. كسى كه به عنوان توجه به جهات معنوى، تمايلات مادى خود را ناديده گرفت به خطا رفته و همچنين كسى كه در جلب لذائذ مادى، جهات روحانى را از دست داد او نيز به بيراهه قدم گذارده است. امام صادق(ع) در اين باره فرمودند: «لَيْسَ مِنَّا مَنْ تَرَكَ دُنْيَاهُ لآِخِرَتِهِ وَ لَا آخِرَتَهُ لِدُنْيَاه»(4)؛ از ما نيست آن كس كه دنياى خود را براى آخرتش يا آخرت خود را براى دنياى خويش ترك گويد.
حفظ موازنه و تعادل جسم و جان بزرگترين عامل پيروزى و سعادت است. ائمه اسلام (ع) در مواردى كه پيروان خود را دچار تندروى در جنبه معنوى يا شأن مادى مي ديدند فورا با تذكرات لازم آنها را تعديل نموده و به راه مستقيم هدايت مي نمودند.(5)
خلاصه اينكه اگر به مجموع روايات معصومين(ع) نگاه كنيم، پيامبر اكرم و ائمه اطهار(ع) كه طبيب انسان ها هستند و بهتر از هر كس با درد آنها آشنايند، با بياناتشان تمام جوانب را در نظر داشته و اگر آن سخنان را در كنار يكديگر ببينيم، تناقضي بين آنها نيست، بلكه همه مكمل يكديگرند. بله داشتن مركب خوب، كه در آن زمان اسب و شتر و... بوده و در اين زمان ماشين و موتور است، از سعادت انسان هاست. ولي بايد به اين نكته هم توجه داشت كه از روي هوا و هوس و به خاطر چشم و هم چشمي، به دنبال خريدن ماشين مدل بالا و... نباشيم. روايتي كه مي فرمايد خداوند نگاه نمي كند به كسي كه هر مركبي كه دلش مي خواهد سوار مي شود، به اين مطلب اشاره دارد و روايت ديگر كه داشتن وسيله خوب را از سعادت مرد دانسته است، نظر دارد به كسي كه فقط به خاطر رفع نياز خودش و خانواده اش و راحتي آنها، ماشيني تهيه مي كند. چنين كسي هر چند ماشيني كه تهيه مي كند با كيفيت بهتر و مدل بالاتر باشد. ولي چون هدفش اينچنين است، براي او داشتن چنين ماشيني مايه خوشبختي است. در برخي روايات هدف داشتن مركب خوب چنين بيان شده است: «عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ مِنْ سَعَادَةِ الْمَرْءِ دَابَّةٌ يَرْكَبُهَا فِي حَوَائِجِهِ وَ يَقْضِي عَلَيْهَا حُقُوقَ إِخْوَانِه»(6)؛ از سعادت مرد مركبى است كه در انجام كارهاى خود از آن استفاده كند و حوائج برادران خود را نيز برآورد.
پي نوشت ها:
1. حراني، ابن شعبه، تحف العقول عن آل الرسول، انتشارات جامعه مدرسين، ص 38 .
2. مجلسي، محمد باقر، بحار الأنوار، چاپ بيروت، ج70، ص8.
3. همان، ج73، ص 154.
4. شيخ صدوق، من لا يحضره الفقيه، انتشارات جامعه مدرسين، ج3، ص156 .
5. فلسفي، محمد تقي، روايات تربيتي، انتشارات دفتر نشر فرهنگ اسلامي، ج2، ص 144.
6. بحار الانوار، ج61، ص171.
موفق باشید.
