با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
در ابتدا بايد گفت: اگر كمالات وجودي ائمه (ع) دقت شود. بسياري از اين گونه پرسش ها در باب برتري ائمه بر انبياء پيشين از جمله حضرت موسي حل خواهد شد. لذا در ابتدا بايد در اين باب اشاره شود:
ائمه و انبيا داراي مقام عصمتاند. عصمت مراتب دارد. كامل ترين مرتبه عصمت كه از آن به عصمت مطلقه ياد مي شود، از آن ختمي مرتبت و اهل بيت (ع) است. از اين دو مقام ختمي مرتبت و اهل بيت (ع)نه تنها از هرگونه لغزش علمي و عملي مصون و معصوم اند، بلكه مرتكب ترك اولي و انجام كار مكروه نيز نمي شوند. در اين باره در كتاب سيماي اهل بيت در عرفان امام خميني به تفصيل بحث شده است (1) بنابراين يكي از دلايل برتري ائمه (ع) برانبياء پيشين برتري در مراتب عصمت است.
چه اين كه اميرمومنان روزي از پيامبر پرسيد: آيا شما افضل هستيد يا جبرئيل؟ حضرت پيامبر فرمود:يا علي ان الله تعالي فضل انبيائه المرسلين علي ملائكة المقربين و فضلنا علي جميع النبيين و المرسلين،و الفضل بعدي لك و الائمة من بعدك؛ (2) خداوند انبيا را برفرشتگان برتري داده و مرا بر همه انبيا فضيلت داده و اين فضيلت و برتري بعد از من از آن تو و امامان بعد از توست.
طبق اين حديث معلوم ميشود كه ائمه (ع) به دليل بهرمندي از نور ولايت مقام ختمي مرتبت از انبيا پيشين برتري دارند.
نكته ديگر درباب فضيلت وبرتري ائمه برانبياء پيشين مسئله علم است براساس روايات متعدد ائمه از نظرعلم ازانبياء پيشين برتري دارند. چون برخي از علوم الهي راانبياء پيشين نداشتند. ولي ائمه آن را ميدانند مثلا در روايتي از امام صادق نقل شده كه فرمود: براي خداوند دو نوع علم وجود دارد يك نوع آن را براي ملائكه انبياء و فرستادگان خود ظاهر فرموده كه ما ائمه نيزآن را ميدانيم. و نوع ديگر علمي است كه آن را مخصوص خود قرارداده وازعلوم مستاثروبرگزيده خداوند است، ولي براي ما ائمه از آن علم نيز نصيبي است (3) . بنابراين ائمه بدلايل گوناگون برانبياء پيشين فضيلت دارند گرچه از مقام ختمي مرتبت پائينتراند. ولي از انبياء پيشين برتراند.
نكته ديگر اينكه براساس روايات متعدد ائمه شريك علم پيامبر است (4). پيامبر خاتم از هر نظر از جمله به لحاظ علم از انبياي پيشين برتري دارند. در نتيجه ائمه كه شريك علم اوست، بر انبياي پيشين برترند.
با توجه به اين گونه آموزه هاي وحياني و عرفاني معلوم مي شود كه دليل فضيلت ائمه (ع) بر انبياي پيشين از نظر ولايت و مانند آن اين است كه ائمه(ع) از نظر جلوه، وجود ختمي مرتبت اند و چون ختمي مرتبت بر همه ما سوي الله از جمله انبيا فضيلت دارد، اين فضيلت بعد از او نصيب معصوم شده است.
بنا بر اين امير مؤمنان و ساير ائمه (ع) ظرفيت وجودي شان بالاتر از انبياي پيشين بوده، ولي اين ظرفيت در واقع به دليل پيوندشان با وجود قدسي ختمي مرتبت است، از همين رو نسبت به مقام ختمي پايين تر و از ساير انبيا برتراند.(5) با توجه به اين گونه مقامات كه براي ائمه ع وجود دارد
و با توجه به رواياتي كه اهل بيت به همراه پيامبر نور واحد دانسته شده اند، شأن و مقام امام اول وساير ائمه ع همانند شأن پيامبر است، اگر چه مقام رسالت را ندارد؛ بنابراين همان گونه كه مي توان بر برتري مقام پيامبر بر حضرت موسي حكم كرد، بر برتري امام علي ( از اين جهت كه نفس نبي و از نور نبي خاتم است) مي توان حكم نمود.
پي نوشت ها:
1. صادقي، سيماي اهلبيت در عرفان امام خميني، نشر موسسه آثار امام، 1387 ش. ص294 .
2. صدوق، عيون اخبار الرضا، نشر دار العلم ، قم 1377ش، ج1، ص 262.
3. كليني، اصول كافي، نشر دار الكتب ا لاسلاميه تهران 1380 ق، ج1، ص 255 .
4. همان، ص263.
5. محمد امين صادقي، سيماي اهل بيت در عرفان امام خميني، نشر مؤسسه آثار امام 1387ش، ص 125.
موفق باشید.
