سلام علیکم
1-چه رابطه ای بین بلا و سختی و ایمان انسانها وجود دارد.ایا می توان گفت هرکسی ایمانش زیاد تر باشد بیشتر دچار بلا وسختی میگردد.
2-ایا میتوان گفت بلاهای هرکس نشانه ایمان اوست مثلا انسانهایی که ایمان بالایی دارند دچار بلاهای زیادی هستند و کسانی که مثلا در جامعه اوضاع مالی و رفاهی و سایر نعمتها را دارند حتما ضعف ایمان دارند یا از لحاظ دینی در سطح بالایی نیستند.
3-ایا می توان گفت دینداری یعنی تحمل سختی وبلا و زجر کشیدن و این ناشدنی است که انسان هم دین خوبی داشته باشد و هم دنیای خوبی و این دو باهم جمع نمیشوند.واگر بخواهیم دیندار خوبی باشیم و یا اخرت خوبی داشته باشیم باید منتظر بلا و سختی باشیم.
با تشکر

با سلام و تشکر از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
ابتداء توجه داشته باشید عالمی که ما در آن زندگی می کنیم، عالم مادی است که آفریننده آن، ساختارش را بر اساس نظام علیت و معلولیت بنیان نهاده است؛ یعنی هر چیز بر اساس علتهای معین و شناخته شده یا ناشناخته تحقق می یابد. محال است معلولی بدون علت پدید آید؛ آتش میسوزاند، آب سرد می کند، ابر به بارش درمیآید، ویروس بیماری میآفریند و دارو درمان میکند؛ همه این حوادث بر اساس ضابطه ی معینی، نظام عالم را تشکیل میدهند.
بنابراین معلولات عالم بر اساس نظام علت و معلول است که بر تمام عالم هستی و از جمله زندگی انسان ها حکمفرما است. بر اين اساس در يك نگاه كلي مي توان گفت حوادثی که در جهان طبیعت روی میدهد،چند گونه است:
الف) مصایب خود ساخته:
برخی بلاها به دست خود انسان ساخته میشود، اگر بیماری فراگیر یا قحط سالی همه گیر، تنها از افراد بینوا و از پا افتاده قربانی میگیرد، بر اثر عملکرد انسان، تحت تأثیر عوامل اجتماعی است. بنابراین، طبق نظام علت و معلول که بر عالم حاکم است، هر کس زمینههای لازم برای رویارویی با حوادث طبیعی (مثلاً زلزله برای کسانی که روی خط زلزله زندگی میکنند) را فراهم نکند، آسیبپذیر خواهد بود. قرآن کریم میفرماید: "إِنَّ اللَّهَ لاَ یَظْـلِمُ النَّاسَ شَیئا وَ لَـَکِنَّ النَّاسَ أَنفُسَهُمْ یَظْـلِمُونَ ؛ (1) خداوند هیچ بر مردم ستم نمیکند؛ ولی این مردمند که بر خویشتن ستم میکنند".
ب) کفاره گناهان:
گاهی خدا برای از بین بردن آثار گناهان، برخی بلاها و مصیبتها را متوجه انسانها میکند تا به لطف و کرمش، بخشی از گناهان برخی گنهکاران را در دنیا بشوید تا پس از مرگ، گرفتار عذابهای دردناک نشوند.قرآن کریم میفرماید:اگر مردمی که در شهرها و آبادیها زندگی میکنند، ایمان آورند و تقوا پیشه کنند، درهای برکات آسمان و زمین را به روی آنها میگشاییم، ولی آنها آیات ما را تکذیب کردند، پس ما هم آنها را به مجازات اعمالشان گرفتیم".(2)
ت) امتحان:
برخی بلاها برای آزمایش کردن مردم رخ میدهد آنچنانكه در قرآن کریم آمده است: "وَلَنَبْلُوَنَّکُم بِشَیْءٍ مِّنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِّنَ الاْمْوَ َلِ وَ الاْنفُسِ وَ الثَّمَرَ َتِ وَبَشِّرِ الصَّـَبِرِین؛َ (3) قطعاً شما را به چیزی از قبیل ترس و گرسنگی و کاهشی در اموال و جانها و محصولات میآزماییم و مژده باد شکیبایان را".
ث) ترفیع درجه:
قسم ديگر از بلا که هم مؤمنین دارند و هم اولیای خدا، ترفیع درجه است که در چهارده معصوم همه ابتلائات شان از این نوع است لذا در روايتي از امام صادق (ع) نقل شده است كه يكى از ياران امام صادق (ع) بر آن حضرت وارد شد در حالى كه حضرت مريض بود در همان بيمارى كه از دنيا رفت و ديد وضع جسمانی حضرت بسیار نامناسب است ... آن شخص خيلى متاثر شده و گريه كرد حضرت فرمود چرا گريه ميكنى؟ عرض كرد با اين حالتى كه شما را مى‏بينم آيا گريه نكنم؟ حضرت فرمود نه. گريه ندارد چون مؤمن هميشه در معرض خير است اگر تمام اعضاء و جوارحش قطعه قطعه شود برايش خير است و اگر مالك مشرق تا مغرب شود باز هم خير او است. تمامى خير و خوبى براى مؤمن در قضاء الهى است. (4)
البته عوامل ديگري در اين زمينه وجود دارد كه ما براي اختصار پاسخ از ذكر آنها خودداري مي كنيم.
بنابراین وقوع بلا، دلائل و علل متعددي دارد كه برخي براي انسان شناخته شده و برخي ناشناخته است. اما نمی توان همه آنها را ناشی از ایمان شخص دانست و چه بسا شخص غیر مومنی به جهات مطرح شده مانند مصائب خود ساخته و... بیشتر در معرض بلا باشد.
البته هیچگاه نزول بلای خاص به جهت امتحان و ترفیع درجه و ... برای مومنین به جهت تقویت ایمان را نفی نمی کنیم و معتقدیم آیات و روایات حاکی از آن است که بین میزان ایمان افراد با میزان امتحان آنها رابطه وجود دارد(5) و خداوند به اندازه ایمان و توان شخص آنها را بلایای متعدد امتحان می کند اما توجه داشته باشید مطابق آنچه بیان شد عوامل بلا برای هر انسان متعدد است و گر چه مومنین بدین جهت در معرض بلا قرار می گیرند ولی همین احتمال برای برخی افراد گناه کار نیز به جهت پاک شدن از گناه و... وجود دارد و این امر منحصر در افراد با ایمان نیست. لذا هیچگاه معتقدیم نیستیم. افراد با ایمان به جهت ایمانشان بیشتر در معرض نزول بلا بوده تا بدین جهت شخص خود را منتظر نزول بلا بداند.
البته طبیعی است که دینداری همواره با نوعی محدودیت و سختی همراه است. اما محدویت و سختی به گونه ای نیست که عرصه دنیوی را بر انسان تنگ کرده و شخص نتواند خوشی دنیا را با خوشی آخرت جمع کند و آنچه از نزول بلا و...بیان شد، امور طبیعی دنیوی بوده که امکان آن برای همه افراد دیندار و بی دین ، فراهم است.
در مورد برخورداری افراد از نعمتهای دنیوی مطابق آنچه بیان شد، روشن می شود که بلا اسباب و علل فراوانی دارد. لذا گرچه در متون دینی به مسئله استدارج و اعطای نعمتهای مادی فراوان به شخص گنه کار اشاره شده است. اما نمی توان بلای هر کس را نشانه ایمان بالای وی دانست و از آن طرف وضع مناسب دنیوی را نشانه ضعف ایمان شخص محسوب کرد؛ در بسیاری از آیات و روایات بر نقش ایمان در اعطاء نعمتهای مادی تاکید شده است "...لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزيدَنَّكُمْ..."(6)اگر شكرگزارى كنيد، (نعمت خود را) بر شما خواهم افزود" در واقع دقت در متون دینی حاکی از آن است که اعطاء فراوان نعمت، در برخی موارد به عنوان بلا برای افراد محسوب می شود اما در عین حال همین اعطاء نعمت ، در بسیاری از موارد می تواند حاصل تلاش و ایمان شخص باشد
پی نوشت ها :
1.یونس (10) آیه 44.
2.اعراف (7) آیه 96.
3.بقره (2) آیه 155.
4. مجلسي، محمد باقر، بحار الانوار، چ مؤسسة الوفاء، بيروت، 1404ه.ق، ج68، ص 160.
5. حسن زاده،صادق، تحف العقول، ترجمه حسن زاده‏،چ آل على (ع)، قم 1382 ه ش، ص 65.
6. ابراهیم(14)آیه 7.