دین زردشت از دیدگاه اسلام چه جایگاهی دارد؟آیا دین زردشت- یا همان زرتشت- دینی راستین و الهی و درستی است؟آیا زردشت واقعا پیامبر خدا بوده است ؟آیا این دین واقعا همان دین خداپرستی و یکتا پرستی "اسلام "است ؟لطفا به طور کامل توضیح دهید.
از تاریخ ادیان الهی و برخی روایات اسلامی به دست می‌آید: زرتشت از ادیان الهی و این دین منسوب به زرتشت می باشد. زرتشت پیامبری از پیامبران الهی است، اگر چه محل و تاریخ تولد وی روشن نمی باشد. این ابهام تا حدی است که عده‌ای ظهور او را در قرن یازدهم قبل از میلاد و برخی در قرن ششم یا هفتم ذکر کرده‌اند . در مورد محل تولد او نیز، برخی محققان او را آذربایجانی و عده‌ای او را اهل خوارزم و بلخ می‌دانند.
(مولون)زادگان او را سیستان و (تاین بى)ظهور زرتشت را در حوزه بین النهرین و بالأخره بعضی او را اهل شهر ری می‌دانند.(1)
اما با همه اختلاف عجیبی که در تاریخ و محل ظهور و تولد او وجود دارد، چند نکته را از لحاظ تاریخی، می‌توان قطعی تلقی نمود:
1- زرتشت پیامبری از انبیای الهی و از سرزمین ایران باستان بوده است.
2- او دارای کتاب آسمانی بوده و کتابش از بین رفت، با تکیه بر خاطرات و اذهان و به اصطلاح آن چه که در سینه اشخاص بود، مطالبی جمع آوری شد و به نام کتاب مقدس تکثیر گشت.
3- زرتشت به دست قوم خویش کشته شد.
جهت شفاف تر شدن مطلب در چند روایت زیر دقت نمایید.
در برخی روایات می‌خوانیم: مشرکان مکه از پیامبر(ص)تقاضا کردند از آن‌ها جزیه بگیرد و اجازه بت پرستی به آن‌ها بدهد. پیامبر فرمود: من جز از اهل کتاب جزیه نمی گیرم. آن‌ها در پاسخ گفتند: چگونه چنین می‌گویی در حالی که از مجوس منطقه هجر، جزیه گرفته‌ای ؟ پیامبر فرمود: مجوس پیامبر و کتاب آسمانی داشتند، پیامبرشان را به قتل رساندند و کتاب او را آتش زدند.
اصبغ بن نباته می‌گوید: وقتی علی(ع) بر فراز منبر فرمود: از من سؤال کنید، پیش از آن که مرا نیابید. اشعث بن قیس (منافق معروف ) برخاست و گفت: ای امیرمؤمنان ! چگونه از مجوس جزیه گرفته می‌شود، در حالی که کتاب آسمانی بر آن‌ها نازل نشده و پیامبری نداشته‌اند؟ فرمود: خداوند کتابی بر آن‌ها نازل کرد و پیامبری مبعوث نمود.
بر اساس روایتی از امام زین العابدین (ع)پیامبر فرمود: با مجوسی‌ها طبق سنت اهل کتاب رفتار نمایید.(2)
مرحوم علامه طباطبایی می‌فرماید: «مراد از مجوس قوم معروفى هستند که به زرتشت گرویده‌اند. این لفظ درقرآن یک بار به کار رفته است، در قرآن (3) مجوس در صف و در ردیف اهل کتاب، یعنى یهود و نصارا و در برابر مشرکان قرار گرفته‌اند. بنابراین از این آیه
استفاده می‌شود. زرتشتی ها، پیروان پیامبر الهی بودند، امّا همانند سایر ادیان، دین آن‌ها منسوخ و کتاب آسمانی آن‌ها تحریف شد.(4)
آنچه امروز به نام «اوستا» و از زرتشت در دست پیروان او وجود دارد، تنها بخشی از آن کتاب است که مورد تحریف قرار گرفته، از جاهای پراکنده به دست آمده است و اعتبار آن قطعی نیست.
برخي نقاط ضعف آیین زردشت (زرتشت):
1ـ وجود گرایش چندگانه پرستی به دلیل نبود یک نگرش خالص و درست.(5)
این مذهب، مذهب دوگانه پرستی است؛ مذهب «اهورا» و «اهریمن»؛ «خیر» و «شرّ». هر که و هر چه خوب باشد، جز «سپنتامئی نو» و اهورا است اما اگر بد باشد، جزء «انگرمئی نو» و اهریمن است. این هر دو همواره در حال نبردند.
البته نویسندگان جدید زردشتی که می‌بینند ذهن امروز جهان، توحید را می‌ستاید و می‌پرستد، تلاش می‌کنند از آن چهره توحیدی بسازند.(6)
2ـ نبود بنیانگذاری که به گونه‌ای سرخوشانه و دلکش، روحیه شور و شوق ببخشد.
3ـ تعداد کمِ رهبران تبلیغی پس از بنیانگذار.
4ـ نبود تاریخی هر گونه تحرک و دینامیسم در این دین.
5ـ گرایش به سمت تشریفات حقوقی، رسمی و کلیشه‌‌ای(7): در آیین زردشتی، مقام موبدی (رهبر دینی) موروثی است. موبدزاده، چه بد و چه خوب، جانشین پدر می‌شد. فقط کافی بود مقداری قوانین و حرکات و رسومی را بیاموزد و شناخت دین لازم نبود! در این آیین هر طبقه‌ای خدای خویش را دارد و روحانیون خدای روحانی...(8)
6ـ ناتوانی از درک هر گونه ارزش، در برابر قبول رنج.
7ـ رضایت آسانمندانه به «خوب» به جای تلاش مترقیانه در جهت «بهترین».
8ـ نکوهش و انتساب ساده همه شرور به یک شیطان ابتدایی.
9ـ وجود یک مبنای ناهماهنگ و غیر مکفی برای خوش‌بینی تحسین برانگیز این دین.
10ـ تکیه انحصاری بیش از حدّ بر جنبه الهامی و مکاشفه‌ای برای پیروزی نهایی خود.(9)
11ـ داشتن عقاید خرافی و غیر منطقی، مانند: موش صحرایی، روزی هزار ضربه، بر «اهورمزدا» وارد می‌کند! کسی که سگ آبی را بکشد یا زخمی نماید، باید ده هزار پشه و هزار مگس را بکشد و اسلحه یک لشکر را بدهد! کسی که نزدیک لاشه آدم و سگ برود، باید بدن خود را با ادرار گاو نر و آب طاهر بشوید و...(10)
در ضمن می توانید برای مطالعه بیش تر به کتاب « خدمات متقابل اسلام و ایران » ص 152- 272، نوشته شهید مطهری و نیز کتاب « زرتشت ، حکومت ، مزدیسنا » نوشته مهندس جلال الدین آشتیانی و نیز کتاب « زرتشتیان باورها و آداب دینی »اثر مری بویس مراجعه کنید.
پی‌نوشت‌ها:
1.عبدالله مبلغی آبادانی، تاریخ ادیان و مذاهب جهان، ج 1 ،ص 334ـ 336، منطق، قم، 1373.
2.ناصر مکارم شیرازی و جمعی از نویسندگان، تفسیر نمونه، ج 14 ص 45ـ 46 ، دار الکتب الإسلامیة، تهران ،1374 ش.
3.حج (22) آیه 17.
4.المیزان، ترجمه فارسی، ج 14 ،ص 532ـ 537 ، دفتر انتشارات اسلامى جامعه مدرسین ، قم ، 1374 ش( با تلخیص).
5. رابرت هیوم، ادیان زنده جهان، ص 331 و 312 و 291، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
6. مبلغی، تاریخ ادیان و مذاهب جهان، ج 1، ص 327، ناشر انتشارات منطق ، سال چاپ 1373.
7. ادیان زنده جهان، ص 291.
8. تاریخ ادیان و مذاهب، ج 1، ص 330 .
9. ادیان زنده جهان، ص 291 ـ 292.
10. تاریخ ادیان و مذاهب، ج 1، ص 356 و 357.
