چگونه شد که مردم ایران دروغ گفتن آغاز کردند ؟؟؟
کوروش بزرگ: مرد پارسی دروغ نگوید حتی بهنگام مرگ در جنگ
داریوش هخامنشی: اهورامزدا دروغ را از سرزمین و مردم من بدور نگه دارد
پیامبر اکرم به علی: ای علی در 3 جا دروغ نیکوست: میدان جنگ، وعده به زنان و اصلاح بین مردم.
منبع حدیث:من لا يحضره الفقيه، شیخ صدوق، جلد چهارم، صفحه سیصد و شصت
بحار الانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار، علامه مجلسی، جلد شصت و هشتم، صفحه نهم
وسائل الشیعه ج12 ص 231 - 256 باب جواز الكذب في الإصلاح دون الصدق في الفساد
با سلام لطف کنید این شبهه را که کسانی که نسبت به دین عناد دارند پخش کرده اند را پاسخ مناسب دهید
معلوم نیست که کوروش در همه جا دروغ گفتن را منع کرده باشد ، مثلا اگر دشمن از اسرار نظامی و امکانات جنگی سوال نماید، کوروش اجازه می دهدکه اسرار نظامی دراختیاردشمن قرارگیرد؟ بر این اساس عقل حکم می کند که درموارد- خاص به خاطرمصلت- دروغ جایز است
در اسلام، بلکه تمامی ادیان الهی دروغ حرام است، و این قانون عام می باشد، ولی در مواردی این قانون تخصیص خورده است، و آن در جایی است که مصلحت دروغ گفتن بیشتر از مفسده آن باشد، مانند نجات جان یک بی گناه از این موارد به عنوان دروغ مصلحت یاد می شود . از جمله موارد آن:
1- اصلاح بین مردم؛ امام صادق(ع) فرمود: «انّ اللَّه أحبّ الکذب فی الإصلاح... و أبغض الکذب فی غیر الاصلاح؛(1) خداوند دروغ گفتن را در مورد اصلاح بین مردم دوست دارد ... و دروغ را در غیر اصلاح دشمن دارد».
2- دفع شر ظالمان؛ امام صادق(ع) فرمود: «الکذب مذموم الاّ فی امرین: دفع شر الظلمه و اصلاح ذات البین؛ (2) کذب بد است مگر در دو مورد: با دروغ شر ظالمی را از خود یا از دیگران دفع کند، یا با دروغ بین دو نفر اصلاح ایجاد کند».
برخی نوع دیگری نیز به آنها افزودند.
3-دروغ در حال ضرورت: انسان به خاطر ضرر مالی و جانی سنگین میتواند دروغ بگوید. یعنی ضرر مالی باید به گونه ای باشد که تحمل آن دشوار باشد.اما ضررهای ناچیز موجب جواز دروغ نمیشود.
تمام موارد را میتوان در یک قاعده کلی خلاصه کرد و آن عبارت است از: به خطر افتادن اهداف مهم تر. در حقیقت تجویز دروغ در این موارد به خاطر ضرورت است و باید به همان قدر ضرورت اکتفا شود.
موارد بسیاری نیز وجود دارد که به عنوان دروغ مصلحتآمیز در بین مردم شناخته میشود، اما در واقع چنین نیست، مثلاً کسی به خاطر مصلحت فردی خود و منافع شخصی وکارهای جزیی و حزبی دروغ میگوید. آن چه نزد عوام متداول است و آن را دروغ مصلحتی مینامند که مصلحت شخصی است، دروغ واقعی و حرام بوده و دارای آثار خود است و مصلحت اندیشی موجب عذر نخواهد بود، مگر این که در حد حفظ جان خود و یا جلوگیری از ضرر بسیار باشد،بدینسان باید گفت: دورغ گویی بعضی به اسلام ارتباط ندارد، زیرا اسلام از این امر نهی کرده است.
پینوشتها:
1. محمدی ری شهری، میزان الحکمة، حدیث 17474.
2. همان، حدیث 17476.