تعریف احکام تکلیفی و وضعی

$$$$پرسشگر گرامی با سلام و سپاس از ارتباطتان با این مرکز.
احکامی که از ناحیه شرع وضع می شود دو گونه است : تکلیفی و وضعی
تکلیفی عبارت است از: احکامی که مستقلاً از جانب شرع تشریع شده اند مانند : وجوب و حرمت و استحباب و کراهت و اباحه و از این جهت که تکلیف و مشقتی بر انسان تحمیل می کند ، احکام تکلیفیه می گویند.
احکام وضعی احکامی هستند که مستقلا از جانب شارع مقدس تشریع نشده اند. برخی تکوینی و برخی به تبع احکام تکلیفیه اند. شماری از آن ها عبارتند از: صحت، بطلان، عزیمت، رخصت، سببیت ، مانعیت ، شرطیت، رافعیت ، جزئیت ، مالکیت ، مملوکیت.
حکم وضعی یعنی صحیح و باطل بودن ووو. (1)
گفتنی است که اگر از احکام تکلیفی انجام گیرد بر آن ثواب و پاداش مترتب می شود و اگر انجام نشود و تخلفی صورت گیرد، برخی آثار آن تخلف با توبه بر طرف می شود؛ مثلا در قیامت عذاب نخواهد شد. ولی قضا ي آن همچنان واجب است . بر خلاف آثار حکم وضعی که با توبه بر طرف نمی گردد؛ مثلا بطلا ن عمل با توبه تبدیل به صحت نمی گردد و مانند آن . (2)

پي نوشت ها:
1. ر،ک : محمد رضا مظفر ، اصول فقه ؛ نشر دفتر تبلیغات اسلامی، قم 1370 ش، ج1 ، ص113 .
2. سید حسین دشتی، معارف و معاریف، نشر دانش، قم 1376، ش ، ج 1 ، ص 593 .