لطفا به سرعت به من جواب بدهید.حداکثر تادو سه روز اینده.
پاسخ:
####پرسشگر گرامی با سلام و تشکر از ارتباط شما با این مرکز.
بسیاری از عرب‌ها در دوره قبل از اسلام، نام فرزندانشان را ابوبکر، عمر و عثمان می‌گذاشتند. این اسم‌ها در زمره اسم‌های رایج آن زمان بود. هنوز هم بین عرب‌ها این اسم‌ها رواج دارد.
تعدادی از صحابه پیامبر نام‌هایشان ابوبکر، عمر و یا عثمان است. همه این ها قبل از نامگذاری فرزندان امام علی بدین اسم‌ها است. مانند عثمان بن حنیف.
وجود ذکر نام ها ی خلفا در میان فرزندان یا شیعیان علی و فرزندان شان (ع)، به تنهایی نمی تواند دلیل منطقی و عقلانی بر تأیید باشد. یکی از فرزندان امام سجاد (ع) نیز نامش عمر بود که انسانی دانشمند، پرهیزکار، سخی و متولی موقوفات پیامبر (ص) و علی (ع) بود. امام باقر (ع) در باره وی گوید: او به منزله چشم من است. (1) همچنین نام یکی از نوه های امام سجاد، ابوبکر عبدالله باهر عقیقی بود و یکی از نوه های آن حضرت با ام خالد، نوه مصعب بن زبیر که مختار را کشت، ازدواج می کند. (2) این گونه نامگذاری ها و وصلت ها در آن عصر، امری متعارف و معمول بوده و با فرهنگ آن زمان همسویی داشته است.
نامگذاری در هر اجتماعی، به فرهنگ و سنت آن اجتماع وابسته است. عرب‌ها برای خود یک سری نامهای متداول داشتهاند که مربوط به فرهنگ آن جامعه است، که از جمله آن: ابوبکر، عثمان، عمر، معاویه، عمر، یزید و... میباشد.
این اسامی در فرهنگ زمان امامان پیشین، مطلوب و مرسوم بود. امروز هم در بسیاری از کشورها و مناطق عرب نشین، این اسم‌ها مورد پسند مردم است. مردم فرزندانشان را بدین نامها نامگذاری میکنند. امامان(ع) نیز طبق فرهنگ و سنت متداول زمان خویش، فرزندانشان را به این اسامی مینامیدند.
نه نامگذاری اسامی ابوبکر، عمر، عثمان و معاویه دلیل بر خوبی و تأیید خلیفه اول، دوم و سوم و معاویة بن ابی سفیان است و نه این اسم‌ها را بر فرزندان خود نگذاشتن، دلیل بر بدی و نشانه عدم تأیید؛ چرا که نامگذاری در هر اجتماعی، به فرهنگ و سنت آن اجتماع بستگی دارد.
در عرف اجتماعی آن زمان، این نامگذاری ها به هیچ وجه بیانگر کیفیت روابط صاحبان این اسامی با یکدیگر نبوده است.
بعد از حادثه کربلا و ستمهای خلفا و بنی امیه، به مرور زمان فاصله فرهنگی بین شیعه و سنی بیش تر گردید. رفته رفته در فرهنگ شیعه یک سری اسم‌ها رواج یافت. یک سری اسم‌ها از رونق افتاد. شیعیان در قرون بعد کوشیدند با نامگذاری فرزندان خویش به نامهای پیامبر و اهل بیت و صحابه با وفایشان، به نوعی در پی زنده کردن ارزشها برآیند.
اگر در بین اسامی فرزندان امامان(ع) دقت شود، همین فرهنگ در بین امامان متأخر به چشم میخورد؛ یعنی اگر چند امام پیشین اسمهایی که بعداً در فرهنگ متروک شد، برای فرزندان خویش گذاشتند، چنین نامگذاری در فرزندان امامان متأخر کمتر دیده می شود.
ابوبکر و عثمان در کربلا به شهادت رسیدند (3) و عمر به مرگ طبیعی از دنیا رفت و به کربلا نیامد. (4)
پی نوشت ها:
1. الشيخ محمد تقي التستري، قاموس الرجال، ج 8، ص 217، مؤسسة النشر الإسلامي التابعة لجماعة المدرسين بقم المشرفة، 1417، چاپ دوم.
2. سید مهدی رجائی موسوی، المعقبون من آل ابی طالب، ج 3، ص 3، مؤسسه عاشورا، 1427 ق، چاپ اول.
3. شيخ مفيد، ارشاد، ج 2، ص 355، ترجمه رسولي محلاتي، تهران، انتشارات علميه اسلاميه.
4. قاموس الرجال، همان، ص 214.
