طایفه یا نژاد

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مركز
در هنگام ظهور اسلام قبایل و طوایف متعدد وجود داشت . شناسایی همه آنان نیاز به فرصت دیگر دارد . از سوی دیگر دسته بندی دقیق در این زمینه وجود دارد . نمی توان آمار و دسته بندی منسجم از وضع قبایل در هنگام ظهور اسلام ارائه کرد .
هنگام ظهور اسلام قبایل متعددی وجود داشت که برخی از آن ها از شهرت بیش تر بر خوردار بودند .برخی چندان شهرت نداشتند ، از جمله دو قبیله " اوس" وخزرج " بودند که هنگام ظهور اسلام از شهرت بیش تر برخور دار بودند ، اما ریشه آن ها به قبیله عدنانیان بر می گردد .
آیت لله جعفر سبحانی جهت روشن شدن وضع قبایل در هنگام ظهور اسلام ، تقسیم بندی از قبایل قبل از اسلام ارائه داده است :
شبه جزيره عربستان از زمان‏هاى گذشته مسكن قبايل زيادى بوده كه برخى از آنان در طى حوادث نابود گرديده‏اند، ولى در تاريخ اين سرزمين، سه قبيله- كه تيره‏هايى نيز از آن‏ها جدا شده است- بيش از همه نام و نشان دارند:
1. بائده:
به معناى نابود شده است، زيرا اين قوم بر اثر نافرمانى‏هاى پياپى، با بلاهاى آسمانى و زمينى نابود گشتند. شايد آنان همان قوم عاد و ثمود بودند كه در قرآن مجيد از آن‏ها به طور مكرر ياد شده است.
2. قحطانيان:
فرزندان يعرب بن قحطان كه در «يمن» و ساير نقاط جنوبى عربستان مسكن داشتند و آنان را عرب اصيل مى‏نامند. يمنى‏هاى امروزى و قبيله‏هاى «اوس» و «خزرج» كه در آغاز اسلام دو قبيله بزرگ در مدينه بودند، از نسل «قحطان» اند.
3. عدنانيان:
فرزندان حضرت اسماعيل، فرزند ابراهيم خليل (ع) مى‏باشند که ابراهيم مأمور شد كه فرزند خود اسماعيل را با مادر وى «هاجر» در سرزمين مكّه جاى دهد. ابراهيم (ع) هر دو را از خاك فلسطين به جانب دره عميقى (مكّه) كه بى‏آب و علف بود حركت داد. دست لطف و مهر پروردگار جهان به طرف آنان دراز گرديد . چشمه زمزم را در اختيار آنان گذاشت. اسماعيل با قبيله «جرهم» كه در نزديكى مكّه خيمه زده بودند وصلت كرد. وى صاحب فرزندان زيادى شد كه يكى از آنان «عدنان» است . با چند واسطه، نسب وى به اسماعيل مى‏رسد. فرزندان عدنان، به تيره‏هاى گوناگونى تقسيم شدند . از ميان آنان قبيله‏اى كه مشهور شد قبيله قريش و در ميان آنان «بنى هاشم» بودند. (1)
همچنین در هنگام ظهور اسلام قبایل دیگر هم بودند، از جمله : كنانه ، خزاعه ، ثقيف ، خثعم ، بنو عامر بن صعصعه ، بنو نضر بن معاويه. (2) در این میان برخی از طایف یهودی وجود داشتند که از شهرت بیش تری بر خور دار بودند ، از جمله سه طايفه "بني قينقاع‌" "بني النضير" و "بني قريظه‌"، ( 3)
هنگام ظهور اسلام طوایف دیگر وجود داشتند که هر کدام به قبایل متعدد تقسیم می گردید، از جمله قبایل یمنی،قبایل ربیعه ،قبایل مُضَری ، که مجموعه قبایل یمنی در جنوب عربستان و مجموعه قبایلِ ربیعه در شرق و شمال شرق عربستان و مجموعه قبایل مُضَر در مرکز و غرب عربستان مستقر بودند.(4)
پی نوشت ها :
1.فروغ ابدیت ، جعفر سبحانی ، ج1 ص 32-33 ،انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی ، قم ، 1370 ؛
تفسير نمونه ،ناصر ‏مكارم شيرازى و دیگران ، ج22، ص 166، دار الكتب الإسلامية ، تهران‏ ،1374 ش‏.
2 .اسباب نزول‏ ( ترجمه) عليرضا ذكاوتى قراگزلو ، ص 33 ،تهران، نشر نى‏، تهران‏1383 ش‏ .
3.تفسیر نمونه ، ج22 ، ص 272؛
رسول جعفريان، تاريخ سياسي اسلام, ص 453 ؛
واقدي ،المغازي، ص 179 ؛
بلاذري،جمل انساب الا شراف، ص 309 ؛
جعفر سبحاني، منشور جاويد، ج 6، ص 316.
4.<http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%A8%DB%8C%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%... A7%DB%8C_%D8%B9%D8%B1%D8%A8»