احکام نماز و اقامه

پرسش 1:
احکام نماز و اقامه
شرح : 1: در هرجايي که اذان پخش مي شود مثل رسانه ها بعد از ذکر اشهد ان محمدا رسول الله ، ذکر اشهد ان عليا ولي الله گفته مي شود . به تازگي در رساله اجوبه آقاي خامنه اي (مرجع تقليدم) مشاهده کردم که ايشان در جواب به سوالي گفتند که اين جمله يعني اشهد ان عليا ولي الله جزو اصلي اذان و اقامه نيست ، من اين را نمي دانستم. حال که آن را مي دانم مي توانم موقع گفتن اذان قبل از نمازم اين ذکر را بگويم؟
پاسخ:
پرسشگر محترم با سلام و تشکر از ارتباطتان با اين مرکز؛
«اشهد ان عليا ولي الله »جزو اصلي اذان و اقامه نيست ، "اشهد أنّ علياً ولى اللَّه" چه در زمان پيامبر(ص) و چه بعد از آن و چه در زمان کنونى جزء اذان و اقامه نبوده و نيست. بندهاى اذان نزد شيعه هجده تا است؛ در آغاز چهار اللَّه‏اکبر، سپس اشهد ان لااله الاّاللَّه، اشهد أنّ محمّداً رسول اللَّه، حى على الصلاة، حى على الفلاح، حى على خير العمل، اللَّه‏اکبر و لااله الاّ اللَّه، هر کدام دوبار و بندهاى اقامه هفده تا است مانند بندهاى اذان با اين تفاوت که لااله الاّ اللَّه آخر يکى است . "قد قامت الصلاة" دوبار اضافه شده و "اللَّه‏اکبر" دوبار گفته مى‏شود.
از ديدگاه شيعه "اشهد انّ عليّاً ولىّ اللَّه" جزء اذان و اقامه نيست، بلکه به عنوان تبرک گفته مى‏شود. اين مسئله هم در آغاز نبود. بعدها که بنى اميه و مخالفان سرسخت آن بزرگوار، در نماز و در منابر خود، حضرت علي (ع) را دشنام داده و لعن مى‏کردند، شيعه به عنوان مبارزه با اين اعمال زشت و ناپسند و غير شرعى، نام مقدّس حضرت را در اقامه و اذان گنجاندند . به عنوان اين که نام مقدس حضرت مبارک است و شهادت به ولايت حضرت ، در تکميل شهادت به رسالت پيامبر است و اذان و اقامه با ذکر آن ثواب بيش ترى دارد، آن را در اذان و اقامه قرار داده اند . در هر حال جزء اذان و اقامه نيست. اگر به قصد ثواب بگوييد اشکالي ندارد .
آيت الله خامنه اي فرموده : گفتن «اشهد ان علياً ولى اللَّه» به عنوان شعار تشيع خوب و مهم است . بايد به قصد قربت مطلقه گفته شود، ولى جزو اذان و اقامه نيست.(1)
منظور اين نيست که گفته نشود ،بلکه منظور اين است که جزء اذان و اقامه نمي باشد.
پي نوشت:
1 .آيت الله خامنه اي، أجوبة الاستفتاءات، ص 93 ،س 456:

پرسش 2:

آيا گفتن ذکر اشهد ان فاطمه عصمت الکبري بعد از ذکر اشهد ان عليا ولي الله مشکلي دارد؟ باتوجه به اينکه مي دانم اين ذکر جزو اصلي اذان نيست.
پاسخ:
اين كار جايز نيست، علاوه بر عدم مشروعيّت زيان هاى فراوانى براى عالم تشيّع دارد. ابراز علاقه به آن بزرگوار راه هاى بسيار بهترى دارد.
پي نوشت:
1. آيت الله مکارم، استفتاات ،ج3، س 223.

پرسش 3:
گفتن اذان و اقامه مستحب است، آيا گفتن تنها اذان اشکالي دارد يا اينکه بايد هم اذان را بگويند و هم اقامه را؟
پاسخ:
گفتن هر يک از اذان و اقامه براي نمازهاي يوميه به طور جداگانه مستحب است . ثواب نماز را بالا مي برد . اگر کسي اذان و اقامه را عمداً يا سهواً نخواند، نمازش باطل نيست. بر مرد و زن مستحب است پيش از نماز هاي يوميه (چه نماز ادايي و چه قضايي) اذان و اقامه بگويد. براي نمازهاي واجب غير يوميه مثل نماز ميّت و نيز در نمازهاي عيد فطر و قربان مستحب است سه مرتبه الصلاة بگويند.(1) از امام باقر و صادق (عليهما السلام)نقل شده است :"هر کس اذان و اقامه بگويد و وارد نماز شود، دو صف از ملائکه به او اقتدا مي کنند . اگر فقط اقامه بگويد، يک صف به او اقتدا مي کنند."(2)
در هر حال نخواندن اذان و اقامه براي نمازهاي يوميه اشکالي ندارد و نماز صحيح است . اگر اذان تنها بگويد و يا اقامه تنها بگويد، به اندازه خودشان ثواب دارند . گفتن يکي غير از ديگري اشکال ندارد ،ولي بر گفتن اقامه تاکيد بيش تر شده است .
پي نوشت ها:
1.توضيح المسائل مراجع، ص539، مسئله916.
2.وسائل الشيعه، ج 4، ص 621، باب 4 از ابواب اذان و اقامه.