چطور ميشه يك مرد خوب رو براي ازدواج شناخت؟
با سلام و آرزوی قبولی عزاداری شما در اين ماه و تشکر به خاطر ارتباطتان با این مرکز
پي بردن به شخصيت و تفكرات افراد، تابع متغيرهاي گوناگوني است. نميتوان به سادگي و در يك نامه به آن پرداخت. در عين حال از طريق معاشرت، گفتوگو،پرسش از ديگران، ميتوان به برخي از آگاهيها در اين زمينه دست يافت. احتمالاً منظورتان از سؤال، روش شناخت ويژگيها و صفات شخصيتي و اخلاقي و منش اجتماعي افراد است.
به اختصار بعضي از شيوهها را بيان ميكنيم:
1. گفتار انسانها نشانگر چگونگي شخصيت آنها است. علي (ع) ميفرمايد: المرء مخبوء تحت لسانه؛
تا فردي سخن نگوید، ویژگيها و صفات اخلاقي وي روشن نميشود .(1)
سعدي همين كلام گهر بار اميرالمؤمنين (ع) را چنين بيان نموده است:
تا مرد سخن نگفته باشد عيب و هنرش نهفته باشد
با دقت در نحوه سخن گفتن افراد، ميتوان بخشي از شخصيت آنان را دريافت مثلاً انسان با نزاكت و با ادب هيچ گاه زبانش را به سخنان زشت و ناپسند و يا الفاظ نامناسب نميآلايد.
2. رفتار و عملكرد افراد نيز علامت ديگري براي شناخت آنها است. پايبندي به اصول اخلاقي، احترام به ديگران، نظم در كارها، نحوه راه رفتن و لباس پوشيدن و ديگر امور شخصي و اجتماعي، نشانگر چگونگي شخصيت افراد است.
شجاعت يك صفت نفساني و دروني است. كسي نيست كه ادعاي شجاعت نكند، ولي راه تشخيص فرد شجاع از ترسو دقت در رفتارهاي وي و مشاهده آن ها است. مثلاً كسي كه شب از بيرون رفتن و يا واقع شدن در تاريكي امتناع ميورزد و با مشاهده يك صحنه پراضطراب رنگ رخسارهاش را ميبازد،نميتواند شجاع باشد. حال براي پي بردن به ايمان افراد نيز بايد از نظر رفتاري وي را مورد دقت قرار دهيد. با ايمان غيبت نميكند، تهمت نميزند، از انجام واجبات غفلت نميورزد. نمازهاي واجب را در اول وقت و با حضور قلب و كيفيت برتر به جا مي آورد. در رعايت حساب مالي (خمس و زكات) دقت دارد. پايبندي به امور شرعي دارد.
بنابراين به صرف ادعا نميتوان كسي را با ايمان دانست چون مدعيان ايمان كم نيستند. از طرفي ايمان هم مراتب متعدد دارد. براي اين كه بدانيد فرد مورد نظر، شخص مؤمني هست يا نه؟ بايد در رفتارهاي ديني و عبادي او و ميزان پايبندي به اين اعمال دقت و توجه داشته باشيد. از اين راه ميتوان به ايمان او پي برد. دقت كنيد كه آيا در اول وقت سراغ اقامه نمازها ميرود يا در پايان وقت و همانند انسانهاي عجول نماز ميگذارد.
راه تشخيص ايمان واقعي افراد، بررسي عملكرد آن ها است. اثر ايمان در گفتار و كردار هر مؤمني نمودار مي شود. امام صادق(ع) مي فرمايد:
"شيعيان را در سه مورد امتحان كنيد:
در موقع نماز كه چگونه از آن محافظت مي كنند.
در مواردي كه اسراري در پيش آن ها است، چگونه آن را از دشمن ما حفظ مي كنند.
در مواردي كه اموالي دارند. ببينيد آيا برادران خود را در اموال شان سهيم مي كنند يا نه".(2)
در شرايط عادي ظاهر سازي امكان دارد. در آن حال نمي توان به صلاحيت اخلاقي يا اعتقادي افراد پي برد اما در شرايط خاص و بحراني ناخودآگاه خصلت هاي خوب و بد انسان آشكار مي گردد. بر اين اساس امام صادق(ع) مي فرمايد:
"كسي كه سه بار نسبت به تو خشمگين شد، ولي درباره ات سخن زشتي نگفت، شايستة رفاقت است. پس او را براي دوستي انتخاب كن".(3)
امام علي(ع) مي فرمايد: "مردم جز با امتحان شناخته نمي شوند. زن و فرزندت را در غياب خود. دوستت را در موقع مصيبت. خويشاوندان را در زمان جدايي. علاقه مندان را در زمان نيازمندي امتحان كن تا از اين طريق قدر و منزلت تو نزد آن ها روشن شود".(4)
ارزش عقل و درايت و مراتب فضل و صداقت در حالات غير عادي هم چون مواقع اندوه و شادي و خشم و ترس، دوستي و دشمني، تنگدستي و ثروتمندي تشخيص داده مي شود. اميرمؤمنان(ع) مي فرمايد:
"در تغيير حالات، گوهر مردان فهميده مي شود".(5)
3. توجه به دوستان فرد،
يكي ديگر از راههاي شناخت اوست. بايد ببينيم اين فرد با چه كساني روابط صميمانه دارد چون معمولاً افراد با همفكران خود معاشرت ميكنند. دوست آينهاي است كه افكار و رفتار انسان را باز ميتاباند.
رسول خدا(ص) فرمود:"المرء علي دين خليله و قرينه؛ روش آدمي طبق مذهب و سيره دوست دلبندش خواهد بود".(6) پس با شناسايي دوستان نزديك فرد، ميتوان خود فرد را بهتر و بيشتر شناخت.
4. مسافرت با ديگران نيز روشي كارآمد براي شناخت روحيه و منش فردي و اجتماعي ديگران است. در طول مسافرت و سختيهاي راه، ميزان تحمل، صداقت، ايثار و ديگر فضايل اخلاقي بيشتر رخ مينمايد.
پی نوشت ها:
1. نهج البلاغه فيض الاسلام، حكمت 140.
2. بحارالانوار، ج 80، ص 22.
3. همان، ج 75، ص 251.
4. همان، ص 10.
5. نهج البلاغه، قصار 208.
6. شيخ حرعاملي، وسايل الشيعه، ج8، ص 430.
