عقد موقت

پرسش: عقد موقت

شرح : 1-برای خواندن صیغه موقت برای دختر عاقل و بالغ آیا نظر همه مراجع این است که اجازه پدر حتما لازم است؟ 2-اگر صیغه فقط برای محرمیت برای صحبت کردن باشد و اطمینان حاصل باشد که به دختر آسیب جسمی یا آبرویی زده نخواهد شد ، اذن پدر لازم است؟ 3-اگر شرایط گناه پیش آید و امکان طرح مساله با پدر نباشد و دختر هم اطمینان داشته باشد که خطری او را تهدید نمی کند ، می تواند بدون اجازه پدر با مردی برای مدتی صیغه موقت بخواند؟(مثلا یک دختر 27 ساله عاقل و مردی که به سلامت روحی و مذهبی او هم اطمینان دارد)
پاسخ:
پرسشگر گرامی با سلام سپاس از ارتباط تان با این مرکز.
در این که در ازدواج (دائم یا موقت) دختر باکره ای که به حد بلوغ رسیده و رشیده است، یعنی مصلحت خود را تشخیص می¬دهد، اذن پدر شرط است یا نه، شش نظر هست:
الف: به نظر آیات عظام: امام خمینی، شبیری زنجانی، شیخ جواد تبریزی، نوری همدانی و سیستانی ، اذن پدر لازم است. البته آیت الله سیستانی در دختری که متصدی امور زندگی خویش باشد، اذن پدر را بنا بر احتیاط واجب لازم می داند ،نه به فتوا.
ب: به نظر آیات عظام: خامنه ای، مکارم شیرازی، اراکی، خوئی، صافی، وحید خراسانی ، جوادی آملی بنا بر احتیاط واجب اذن پدر لازم است.
ج : به نظر آیت الله بهجت و آیت الله فاضل لنکرانی اذن پدر تکلیفاً لازم است، یعنی اگر بدون اذن پدر عقد خوانده شود ، عقد صحیح است، ولی فردی که باید اجازه می گرفت و نگرفته، معصیتکار است .(1)
د: به نظر آیت الله سید صادق روحانی، و آیت الله گرامی، و آيت الله گلپايگانى ,اذن پدر لازم نیست ،ولی خوب است رعایت شود.(2)
ه: به نظر آیت الله صانعی اذن پدر در عقد دائم اذن لازم نیست، ولی در عقد موقت لازم است.(3)
ر: به نظر آيت الله اردبيلي، گر دختر باكره‏اى كه به حدّ بلوغ رسيده و رشيده است ـ يعنى مصلحت خود را تشخيص مى‏دهد ـ بتواند زندگانى خود را به نحو مستقل اداره كند و قدرت تصميم‏گيرى صحيح در امور زندگى خود را داشته باشد و بيم آن كه فريب بخورد
در ميان نباشد، چنانچه بخواهد ازدواج كند، احتياجى به اجازه پدر يا جدّ پدرى خود ندارد . در غير اين صورت، بنابر احتياط واجب بايد از پدر يا جدّ پدرى خود اجازه بگيرد . اجازه مادر و يا برادر لازم نيست. همچنين بنابر احتياط واجب دخترى كه باكره نيست ، همين حكم را دارد.(4)
2- به نظر مراجع در جایز بودن یا جایز نبودن عقد موقت با دختر باکره بدون اذن پدر دختر، فرق نمی کند که خواندن عقد تنها برای ایجاد محرمیت باشد و یا نزدیکی و دخول هم انجام شود.
3- احتمال و خوف گناه برای پسر یا دختر در فتوای مراجعی که بدون اذن پدر جایز نمی دانند، اثر ندارد . عقد دختر باکره بدون اذن پدر به نظر مراجعی که جایز نمی دانند، گناه حساب می شود.
پی¬نوشت¬ها:
1. توضیح المسائل مراجع، ج2، مسئله2376؛
رساله آیت الله وحید، مسئله 2385؛
سوال تلفنی از دفتر آیت الله خامنه¬ای در قم و دفتر آیت الله نوری و دفتر آیت الله جوادی آملی.
2. آیت الله سید صادق روحانی، سوال حضوری از محضر ایشان؛
آیت الله گرامی، توضیح المسائل، مسئله2603؛
آيت الله گلپايگانى، مجمع المسائل، ج 4، ص 305، سوال 843؛
سؤال تلفنی از دفتر آیت الله اردبیلی((7745292).
3 .آیت الله صانعی، توضیح المسائل، مسئله 2412.
4.آيت الله اردبيلي توضيح المسائل، مسأله 2830.

پرسش: با خواندن صیغه موقت حتی بدون اجازه پدر، آن مرد تا آخر عمر به مادر این دختر محرم می شود؟
پاسخ:
در این مسأله بین مراجع اختلاف نظر وجود دارد.
1- به نظر حضرت امام، آیت الله سیستانی، آیت الله تبریزی، آیت الله شبیری زنجانی و آیت الله نوری همدانی، در ازدواج با دختر باکره اذن پدر دختر شرط می باشد . بدون اذن پدر دختر عقد باطل است . مادر دختر نیز محرم نمی شود.(1)
2- به نظر آیت الله خامنه ای و آیت الله مکارم ، بنابر احتیاط واجب اذن پدر دختر شرط است . عقد بدون اذن پدر دختر صحیح نیست . مادر دختر نیز به احتیاط واجب محرم نمی شود . به نظر آیت الله مکارم اگر دختر 30 سال به بالا و زمینه ازدواج دائم نداشته باشد، ازدواج موقت با او بدون اذن پدر جایز است . اگر عقد بخواند، مادر او برای همیشه به پسر محرم می شود. (2)
3- به نظر آیت الله بهجت تکلیفا اذن پدر شرط است، ولی اگر بدون اذن پدر عقد بخواند، صحیح است ، هر چند به خاطر نگرفتن اذن پدر دختر معصیت کرده است. مادر دختر نیز برای همیشه محرم می شود(3) . به نظر آیت الله فاضل به احتیاط واجب اذن پدر دختر شرط است ،ولی اگر کسی بدون پدر دختر عقد بخواند ،عقد صحیح است . مادر دختر برای همیشه محرم می شود.(4)
3- به نظر ایت الله روحانی و آيت الله گرامي اذن پدر دختر شرط نیست (5) . با خواندن عقد با دختر باکره، مادر دختر برای همیشه محرم می شود.
4- به نظر بعضی از مراجع مانند آیت الله صافی گلپایگانی و آيت الله تبريزى و آیت الله وحید خراسانی بنا بر احتیاط واجب اذن پدر دختر شرط می باشد . اگر کسی با دختر باکره بدون اذن پدر عقد بخواند، به احتیاط واجب عقد صحیح نیست . با مادر دختر نیز به احتیاط واجب محرم نمی شود.(6)
پی نوشت ها:
1. امام خمینی،توضيح المسائل، مسأله2376؛آیت الله سیستانی، توضیح المسائل، مسأله2336 ؛آیت الله تبریزی ، توضیح المسائل ، مسأله 2385 ؛آيت الله شبیری زنجانی، توضیح المسائل ، مسأله 2385.
2. آيت الله خامنه اي ، مسايل مورد ابتلا، س50؛
سؤال تلفنی(7840001-0251) از دفتر آیت الله مکارم.
3. آیت الله بهجت، توضیح المسائل ، مسئله 1891.
4. سؤال ازدفتر آیت الله فاضل لنکرانی.
5. سؤال حضوری از آیت الله سید صادق روحانی ؛
آیت الله گرامی، توضيح المسائل، مسئله2603.
6. آیت الله صافی و آیت الله وحید خراسانی، توضیح المسائل، مسأله 2385.