با سلام می خواستم بدونم به جوانانی که برای کنترل شهوتشان به ما مراجعه می کنند چه پاسخی باید بدهیم که جامع هم باشد یعنی از نظر تغذیه ورزش پوشش رعایت مسائل دینی و اگر عبادات خاصی هست فرمایید؟
اگر چیز های دیگری هم هست که بنده مطلع نیستم از کارشناس محترم تقاضا دارم به آنها هم اشاره کنند
اگر می شود پاسخ جامع باشد
با تشکر فراوان
پاسخ:
"براي مديريت شهوت و سرکشي غريزه جنسي هيچ راهکاري استوارتر و ارزشمندتر از ازدواج نيست ". شايد فلسفه کلام زيباي پيامبر اکرم را بهتر متوجه ميشويد که در يک جا فرمود : ازدواج يک سوم دين را حفظ ميکند.
در حديثي ديگر به فرد يا گروه ديگري (که لابد تأثير شهوت گرايي در انحراف شان بيشتر بود )فرمود: ازدواج نصف بلکه دو سوم دين افراد را حفاظت و نگهباني مي کند. از اين رو مي فرمايد : در اسلام هيچ بنايي محبوبتر و ارزشمند تر از ازدواج نيست. اگر زمينه و امکان ازدواج داريد، بايد ازدواج کنيد، در غير اين صورت به راهکارهاي زير که جهت کاهش شهوت وغريزه جنسي ذکر مي شود، رو آوريد :
کارشناسان مسايل جوانان، براي کنترل غريزة جنسي راهکارهاي متعدد و متفاوتي بيان کردهاند.
راه داروئي و غذايي:
1- داروهايي جهت کاهش شهوت جنسي به صورت آمپول و قرص و پودر در داروخانه ها موجود است.
2- برخي داروهاي گياهي در کاهش غريزه جنسي تأثير زيادي دارند،مثل سداب که گياهي است داراي برگ هاي ريز و باريک ،ولي بسيار بد بو که به يوناني فيجن و در شمال ايران (تنکابن و مناطق ديلمان)"پيم" ناميده ميشود. عصاره و جوشانده برگ آن ميل شود. نام اين گياه در لغت نامه دهخدا آمده كه ميتوانيد اطلاعات بيشتر را از آن بگيريد.
هم چنين کافور که پودر آن در برخي از مجامع شبانه روزي ايران، براي تعديل غريزه جنسي جوانان، در غذاهاي شان مي ريزند. البته براي تعيين مقدار آن حتما بايد با پزشک مشورت شود.
3- از غذاهايي که طبع سرد دارند مثل عدس، لبنيات به خصوص ماست، وسبزي به ويژه کاهو وکلم زياد استفاده کنيد.
4- از خوردن مواد غذايي انرژي زا و محرک که طبيعت گرم دارند، مانند:عسل، خرما، پياز، موز، ارده شيره، قاووت، سير، تخم مرغ، فلفل و انواع ادويه جات، گردو، پسته و. . . پرهيز کنيد يا به حد اقل برسانيد.
5- کم‌خوري: يکي ديگر از راه‌هاي کنترل غريزة جنسي، دوري از پرخوري است. از اين رو در روايات اسلامي از روزه‌داري به عنوان عامل تعديل غريزه جنسي ياد شده است.
راه هاي ديگر براي كنترل شهوت و غريزه جنسي:
1- کنترل منفي:
غالبا وقتي سخن از کنترل غريزه جنسي به ميان ميآيد، توجه اشخاص به سمت و سوي نوع منفي آن جلب ميشود و آن اين است که کسي با وجود تحريکات مختلف و مواجهه با عوامل انگيزش اين غريزه، بخواهد با ميل تحريک شدهاش مبارزه و مقابله کند . به سوي ارتکاب جرم نرود، چنين کاري گرچه قطعا بهتر از آلايش دامن و عمل به جرم است، ولي پيامدهاي سوء و مخرب آن بر کسي پوشيده نيست. اين کار هم به غايت دشوار است و هم زيانبار . بدين جهت هرگاه شخصي به کنترل غريزه سفارش ميشود با چنين برداشتي از آن و تصور دشواري و زيانباري آن، از پذيرفتن چنين توصيههايي سرباز ميزند.
2- کنترل مثبت:
غريزه جنسي اگر با ازدواج مهار نگردد، مطلوبترين راه تسلط بر آن، کنترل مثبت است و آن پرهيز از صحنهها و کارهايي است که به تحريک اين غريزه ميانجامد.
اين نوع از کنترل، که در حقيقت جنبه پيشگيري دارد، هم راحت است و هم بيزيان، بلکه مفيد و راحت است، زيرا در اين صورت همچون وسيله نقليهاي است با سرعت معمولي و قانوني که در مواجهه با خطر، مهار آن زحمت چنداني ندارد. بيزيان است، زيرا با اين حال کنترل غريزه فشاري بر جسم و روان تحميل نميکند تا به آن صدمهاي وارد شود. مفيد است چون موجب ميشود مغز و اعصاب و قواي بدن در حالت عادي به سر برند. تعادل رواني شخص محفوظ بماند. انرژي و سرمايههاي جسمي و روحي او بيهوده مصرف نشوند. برخلاف ماشيني که با سرعتي بسيار فراتر از حد شناخته شده و بايسته خود سير ميکند که چه بسا به کلي اختيار آن از دست صاحبش بيرون رفته و مصيبتهايي به بار آورد. کنترل آن هم در صورت تحقق، صدها زيان و رنج و زحمت و اضطراب براي وسيله و صاحب آن به همراه دارد.
خداوند در قرآن کريم ميفرمايد: «بايد کساني که قدرت و وضعيت مساعد براي ازدواج ندارند، عفت پيشه کنند». (1)
با تأمل معلوم ميشود که عفت در اين آيه کريمه معنايي عام دارد. عفت در همه اعضا و اندام است . اکنون طريق کنترل مثبت را به اختصار برميشمريم:
1- پرهيز از فکر و ترسيم صحنههاي محرک در ذهن و خيال.
عبدالله بن سنان از امام صادق(ع) نقل ميکند: «ان عيسي قال للحواريين:. . . ان موسي امرکم ان لا تزنوا و انا أمرکم ان لاتحدثوا انفسکم بالزنا فضلاً عن ان تزنوا، فان من حدّث نفسه بالزنا کان کمن اوقد في بيت مزوق فافسد التزاويق الدّخان و ا ن لم يحترق البيت؛
عيسي به اصحاب خود گفت:. . . موسي به شما دستور داد که زنا نکنيد. من به شما دستور ميدهم که فکر زنا هم در سر نپرورانيد تا چه رسد به اين که زنا کنيد ،زيرا کسي که خيال زنا کند، مانند کسي است که در خانهاي نقش و نگار شده دود و آتش به پا کند. چنين کاري گرچه خانه را نميسوزاند، ولي زينت و صفاي آن را مکدر کرده و فاسد ميکند» (2)
2- دوري از نگاههاي مسموم و مناظر تحريکآميز.
قرآن کريم در دو آيه متوالي دستور به نگهداري چشم از نگاه حرام و هوسآلود داده است. در آيه اول ميفرمايد: «قل للمؤمنين يغضّوا من ابصارهم و يحفظوا فروجهم. . . ؛ به مؤمنان بگو ديدشان - را از نامحرمان - فرونشانند . نهانگاههاي خود را - از وقوع در حرام - نگه دارند». در آيه بعدي ميفرمايد: «و قل للمؤمنات يغضضن من ابصارهن و يحفظن فروجهن. . . ؛ به زنان مؤمن بگو - چشم هاي شان را فرو گيرند و نهانگاههاي خويش را محافظت کنند» (3)
جالب اين است که در هر دو مورد خداوند متعال نخست دستور به مراقبت از نگاه محرک و عفت چشم ميدهد و آن گاه به حفاظت از عورت فرمان داده است.
رسول اکرم(ص) ميفرمايند: «النظره سهم مسموم من سهام ابليس فمن ترکها خوفا من الله اعطاه الله ايمانا يجد حلاوته في قلبه؛ نگاه هوسآلود - تيري است مسموم از تيرهاي شيطان - هر کس آن را به جهت خوف الهي ترک کند، خداوند ايماني به او ميبخشد که حلاوت آن را در قلب خود احساس ميکند» (4)
3- گوش ندادن به آوازها و موسيقيهاي تحريککننده و مبتذل. در حديثي از حضرت صادق(ع) آمده است: «ان رجلا سأله عن سماع الغناء فنهي عنه و تلا قول الله عز وجل: «ان السمع والبصر والفؤاد کل اولئک کان عنه مسؤولاً». (5) «و قال يسأل السمع عما سمع والفؤاد عمّا عقد والبصر عما ابصر؛
مردي از حضرت درباره شنيدن آواز محرک پرسيد. حضرت نهي کرده و اين آيه را خواندند: «به يقين گوش و چشم و دل هر يک مورد سؤال خواهند بود» و فرمود: گوش از آنچه شنيده و قلب از آنچه بدان دل بسته و چشم از آنچه ديده است، مسئول بوده و بازخواست خواهند شد». (6)
4- اجتناب شديد از نشستهاي غفلتزا و معاشرت با دوستان ناباب و گوش سپردن به سخنان تحريکآميز.
از حضرت امام باقر(عِ اينگونه روايت شده است: «من اصغي الي ناطق فقد عبده، فان کان الناطق يؤدي عن الله عزوجل فقد عبدالله و ان کان يؤدي عن الشيطان فقد عبد الشيطان؛
هر کس به سخن گويندهاي گوش فرا دهد، او را بندگي کرده است، پس اگر ناطق از خدا بگويد، شنونده، خداوند را بنده شده. اگر از شيطان و سخنان شيطاني بر زبانش جاري کند، بندگي شيطان کرده است» (7).
5- اعتدال در خوردن.
پرخوري و بينظمي در خوردن در ذخيرهسازي و انباشتن موادي که نيازمند دفع باشد، مؤثر است، ولي در صورت اعتدال و کم‌خوري سهم ناچيزي از آن صرف تهيه آن مواد ميشود.
در حديثي که قبلاً از پيامبر گرامي(ص) نقل کرديم، حضرت پس از آن که جوانان را به ازدواج ترغيب ميکنند ميفرمايند: «هر کس قدرت بر ازدواج ندارد، روزه بگيرد. روزه نيروي غريزه او را تضعيف ميکند»(8).
6- اشتغال، ورزش و سرگرميهاي مفيد. زيرا با وجود فراغت، هم مواد غذايي در تقويت غريزه به مصرف ميرسد و همفکر و خيال مصروف چارهسازي در دفع آن ميشود. در روايات بر اشتغال و کار و پرهيز از فراغت تأکيد بسيار شده است.
حضرت امام صادق(ع) در حديث پردامنه «مفضل» ميفرمايند: «. . . وهکذا الانسان لو خلا من الشغل لخرج من الاشر و العبث والبطر الي ما يعظم ضرره عليه و علي من قرب منه. . . ؛
همينگونه انسان اگر بيکار و فارغ باشد، به بيهودگي و سرمستي دچار ميشود. بر اثر آن به مسايلي مبتلا ميشود که زيان آن هم بر خود و هم بر نزديکان او سنگيني خواهد کرد. . . » (9)
7- تلاوت قرآن. بيشک انس با قرآن، تلاوت، تدبر و تفکر در مضامين آن، خود شفاي هر دردي است که به سرعت کار هر پريشاني را رو به سامان ميبرد. زخمهاي پنهان را التيام ميدهد. همتها را تا آسمانها بالا ميبرد. بشر را از فرو رفتن در عالم حيوانات را نجات ميبخشد.
اميرمؤمنان(ع) ميفرمايند: «و تعلّموا القرآن فانه ربيع القلوب واستشفوا بنوره فانه شفاء الصدور و احسنوا تلاوته فانه انفع القصص؛ قرآن را فرا گيريد زيرا قرآن بهار دل هاست. از نور آن بر مرضها و دردهاي خود مرهم بگذاريد زيرا آن داروي شفابخش سينههاست. آن را نيکو تلاوت کنيد که به يقين سودمندترين قصههاست» (10).
خلاصه اين که: راه حل دين در خصوص نوع مقابله و مواجهه به غريزه جنسي نخست ازدواج و نکاح مشروع است. در صورت عدم امکان، کنترل مثبت با شرحي که بيان شد. سپس کنترل منفي با وجود همه زيانهاي آن، ولي هيچگاه به بيبند و باري و افسارگسيختگي و آلودگي به گناه رضايت نميدهد. زيان آن را به مراتب خسارتبارتر و ويرانگرتر از ضرر کنترل منفي ميداند.
اين نوشتار را با اين جمله به پايان ميبريم که بزرگان گفتهاند: «نفس را مشغول بدار وگرنه او تو را به خود مشغول خواهد ساخت».
پي‌نوشت‌ها:
1. نور(24) آيه 33.
2. وسائلالشيعه، ج 14، ص 24. .
3. نور، آيه 3. - 31.
4. الاخلاق، سيد عبدالله شبر، قم، انتشارات بصيرتي، ص 127.
5. اسراء(17) آيه 36.
6. مستدرکالوسائل، چاپ قديم، ج 2، ص 459، ابواب يکتسب به، باب 8. .
7. وسائلالشيعه، چاپ ايران، کتابفروشي اسلاميه، ج 12، ص 236.
8. مستدرک الوسائل، ج 2، ص 531.
9. بحارالانوار، تهران، انتشارات دارالکتب الاسلاميه، ج 3، ص 87.
10. وسائلالشيعه، ج 4، ص 825، ابواب قرائه القرآن، باب 1، ح 7.
