1. قران نعمت های بهشت را برای ترغیب انسان ها به عمل تشریح کرده و بهشت هم متعلق به همه مردان و زنان صالح است . خدا در پاداش دادن هیچ تفاوتی بین زن و مرد قرار نداده است. آنچه در وصف همسران بهشتی در آیات قرآن آمده ،تنها بخشی از نعمت های بهشتی است ، گرچه حتی همین مورد اختصاص به مردان ندارد.
طبق آموزه‌های وحیانی در بهشت هر کدام از مرد و زن از نعمت و لذات مناسب خود از جمله همسران پاکیزه برخوردارند و این موهبت اختصاص به مردان ندارد، مثلاً قرآن کریم فرمود:
«و لهم فیها ازواج مطهره؛(1) برای بهشتیان در آن جا همسرانی پاک و پاکیزه است».
ضمیر «هم» در آیه به همه بهشتیان اعم از زن و مرد برمی‌گردد، نه فقط به مردان بهشتی.
ازواج جمع زوج به معنای همسر است ،نه زوجه به معنای زن. در آیه دیگر هم می‌فرماید:
«و زوجناهم بحورعین؛(2) آنها را با همسرانی درشت و زیبا چشم تزویج گردانیم»
در این آیه هم ضمیر به همه بهشتیان برمی‌گردد. «حورعین» وصف زیبایی همسران بهشتی اعم از زن و مرد است، زیرا واژه «حور» جمع احور (مرد سیاه چشم) و جمع حوراء (زن سیاه چشم) است. واژه «عین» جمع اعین (مرد درشت چشم) و جمع عیناء (زن درشت چشم) است.(3) پس داشتن همسر در بهشت برای مرد و زن مطرح است.
بنا بر این تا اینجا وعده همسران پاک و زیبا چشم بود هم برای زنانی که بهشتی می شوند و هم برای مردانی که بهشتی می شوند.
2. اما چرا بیشتر به توصیف زنان بهشتی پرداخته؟
شاید یکی از علت هایش این باشد که معمولا زنان دنبال زیبایی جسمی مردان نیستند بلکه بیشتر مردانگی و قدرتمندی آنان را می خواهند از این رو بیشتر از این به توصیف مردان بهشتی نپرداخته است و اینها در روایات آمده است از جمله در روایات راجع به مردان بهشتی فرموده:
إن أهل الجنة جرد مرد مكحلين ، مكللين ، مطوقين ، مسورين مختمين ، ناعمين ، محبورين ، مكرمين ، يعطى أحدهم قوة مائة رجل في الطعام والشراب والشهوة والجماع ، قوة غذائه قوة مائة رجل في الطعام والشراب ويجد لذة غدائه مقدار أربعين سنة ، ولذة عشائه مقدار أربعين سنة ، قد ألبس الله وجوههم النور وأجسادهم الحرير بيض الألوان ، صفر الحلي ، خضر الثياب(4)
مردان بهشت جوانانی هستند که بدنشان موی زاید ندارد و سرمه کشیده اند و تاج بر سر دارند و طوق های زینتی بر گردن و دست بندها بر دست و انگشتر های زیبا بر انگشت و چهره ای شاداب و مسرور و با کرامت دارند و هر کدام قوه خوراک و نوشیدن و جماع ده نفر را دارد و چهره اشان نرانی است و بر اندامشان لباس های حریر سفید و زیرهای طلایی و پوشش های سبز است.
اما زیبایی زنان بهشتی را هم در قرآن توصیف نکرده و اجمالا زیبایی آنها در همان توصیف به "حور عین" آمد و ذکر شد ولی در زن چند چیز مطلوب جامعه و افراد است که قرآن روی آنها مانور داده است:
الف. پوشیده بودن زن، زن به مثابه گوهری درخشان می ماند که زیبایی و جلای این گوهر در آن است که پوشیده باشد و با بهای فراوان دیده شود و این زیبایی و درخشانی در سفره عام گذاشته نشود و قرآن روی این ویژگی تاکید می کند:
حور مقصورات فی الخیام(5)
حوريانى كه در خيمه‏هاى بهشتى مستورند!
كَأَنَّهُنَّ بَيْضٌ مَكْنُونٌ(6)
گويى از (لطافت و سفيدى) همچون تخم‏مرغهايى هستند كه (در زير بال و پر مرغ) پنهان مانده (و دست انسانى هرگز آن را لمس نكرده است)!
ب. زنی مطلوب است که فقط دلبسته شوهر باشد و به هیچ مرد دیگری دل نبسته و نبندد و این ویژگی هم در زنان بهشتی تاکید شده است:
َو عِِنْدَهُمْ قاصِراتُ الطَّرْف عینٌ‏(7)
و نزد آنها همسرانى زيبا چشم است كه جز به شوهران خود عشق نمى‏ورزند.
لَمْ يَطْمِثْهُنَّ إِنْسٌ قَبْلَهُمْ وَ لا جَانٌّ(8)
هيچ انس و جنّ پيش از ايشان با آنها تماس نگرفته (و دوشيزه‏اند)!
ج. معمولا زنانی که یک بار ازدواج کرده و شوهر مرده یا طلاق گفته باشند، به دلایل مختلف کمتر از دوشیزگان مورد توجه اند و قران بر این نکته تاکید می کند که:
فَجَعَلْناهُنَّ أَبْكاراً(9)
و همه را دوشيزه قرار داديم‏.
برای زنان اهمیت چندانی ندارد که مردشان قبل از آنها با زن دیگری ازدواج نکرده باشد یا بسیاری از آنان وجود همسری دیگر را ناپسند نمی دانند از این رو این ویژگی ها برای مردان بهشت یاد نشده است.
بنا بر این در قرآن هم شوهران بهشتی توصیف شده اند و هم زنان بهشتی و در هر دو به ویژگی هایی که از نظر جنس مخالف اهمیت دارد اشاره شده است.
البته قرآن در بیان این مسائل حیا را تا حد لازم رعایت کرده و لذا با توجه به روحیه زنان کمتر به توصیف مردان بهشتی پرداخته است.
3.. اگر در قران حور العين بیشتر به عنوان همسران بهشتي بیشتر مورد توجه واقع گرديده ولي شوهران بهشتي کمترمعرفي شده اند ، نه از آن روست که خدا براي ترغيب زنان اهميتي قائل نبوده ونه بدان جهت است که بهشت مردانه است ونه جهات غلط ديگري که ممکن است به ذهن آيد ، بلکه اين، ريشه در روحيات زن و مرد دارد .
روحيه زن اين است که مطلوب و شکار باشد بر عکس روحيه مرد که بر طالب بودن و شکارچي بودن است. زن مي خواهدزيبا و مهوش و ماهپاره باشد تا ناز کند و عشوه بفروشد تا براي تصاحب او مسابقه بگذارند و نبرد کنند و زحمت بکشند و بها بدهند ؛بر عکس مرد که مي خواهد تصاحب کند و بها بدهد وعشوه بخرد . معمولا خريدار را توصيف نمي کنند بلکه جواهر پنهان و مطلوب و قيمتي را معرفي مي کنند و توصيف مي نمايند تا خواهندگان براي تصاحبش مسابقه بگذارند و مجاهده کنند و...؛و چون زن مطلوب و خواستني است و برايش مسابقه داده مي شود ، معرفي مي گردد. مرد جسم و زيبايي و لطافت و رعنايي زن را طالب است و زن وجود مرد و سايه او و تسلطش را مي خواهد از اين رو زنان غالبا دنبال قد و قامت مردان نيستند . البته مردان بهشتي در کمال زيبايي و تناسب هستند و زن بهشتي مردش را به هر صورتي بخواهد مي يابد ولي اصولا اين مسائل در خواست زن زياد لحاظ نمي شود.
بنا بر اين همچنان که مردان بهشتي از حوريان بهشتي و مصاحبت با آنها لذت مي برند، زنان بهشتي هم که همان حوريان و برتر از حوريان هستند ، به مردان بهشتي عشوه مي فروشند و آنها را به وصال خويش مي خوانند واز زناشويي و تصاحب مردان بهشتي لذت مي برند .
زنان صالح که مشرف به ورود به بهشت مي شوند ، از حوريان بهشتي برتر بوده و همسر مردان صالح بهشتي مي شوند.
برای زنان بهشتی نیز هر چه بخواهند هست و در بهشت زن و مرد طهارت طلبند و پلیدی و ناپاکی نمی طلبند و از این رو زنان طاهر بهشتی اصلا طالب مردان متعدد نیستند بلکه همان مرد خود را در هر چهره و به هر هیئت که بخواهند ، می یابند و از مصاحبت با او لذت می برند.
پی نوشت ها:
1. بقره(2) آیه 25.
2. دخان(44) آیه 54.
3. ناصر مکارم، پیام قرآن،اول ، تهران ، دارالکتب الاسلامیه، 1377 ش ، ج6، ص 261 .
4. مفید ، اختصاص ، - ، بیروت ، اعلمی ، 1402ق ، ص358.
5. رحمن(55)آیه72.
6. صافات(37)آیه49.
7. همان،آیه48.
8. رحمن(55)آیه74.
9. واقعه(56)آیه36.