اين روايت كه در نهج البلاغه آمده و كتب روايي ديگر مثل وسايل الشيعه و بحار الانوار هم آن را آورده اند از لحاظ سندي ضعيف است. زيرا در سند آن نصر بن مزاحم است كه از ضعفا روايت مي كند و اين حديث را هم از عمر بن سعد نقل كرده است.(1)

اما آيه شريفه اي كه امام به آن استناد كردند دلالت دارد كه علم به اين علوم مخصوص خداوند است. اما اينكه ما در تواريخ و روايات متعددي مي‏خوانيم كه ائمه اهل بيت (ع) و حتي بعضي از اولياء اللَّه غير از امامان، از مرگ خود خبر دادند، و يا محل دفن خود را بيان كردند، از جمله در حوادث مربوط به كربلا، بارها در روايات خوانده‏ايم كه پيامبر يا امير مؤمنان (ع) و انبياي سلف كه از وقوع شهادت امام حسين (ع) و يارانش در اين سرزمين خبر داده‏اند و در كتاب اصول كافي بابي در زمينه آگاهي ائمه از زمان وفاتشان ديده مي‏شود.

پاسخ اين است كه: آگاهي بر پاره‏اي از اين امور به صورت علم اجمالي- آن هم از طريق تعليم الهي- هيچ منافاتي با اختصاص علم تفصيلي آنها به ذات پاك خداوند ندارد.

و تازه همين اجمال نيز ذاتي و استقلالي نيست، بلكه جنبه عرضي و تعليمي دارد، و از طريق تعليم الهي است، به مقداري كه خدا مي‏خواهد و صلاح مي‏داند.

لذا در حديثي از امام صادق (ع) مي‏خوانيم كه يكي از يارانش سؤال كرد: آيا امام علم غيب مي‏داند؟

« قال: لا، و لكن اذا اراد ان يعلم الشي‏ء اعلمه اللَّه ذلك»

" فرمود: نه، امام علم غيب را (ذاتا) نمي‏داند، ولي هنگامي كه اراده كند چيزي را بداند خدا به او تعليم مي‏دهد."(2)

پي نوشت ها:

1. نرم افزار دراية النور و كتب رجالي.

2. آيت الله مكارم ،تفسير نمونه،انتشارات اسلاميه، ج‏17، ص: 100.

آیا موردی بوده که امام علی (علیه السلام) کسی را تحت عنوان «تشویش اذهان عمومی» مجازات نمایند؟ تا جایی که ما شنیده ایم، خوارج تا زمانی که فقط به بیان نظرات خویش اکتفا می کردند، امام علی (ع) ایشان را مجازات نکرده اند. با تشکّر