دليل مسموم كردن سعد بن ابي وقاص توسط معاويه چه بوده است؟
دليلش اين بوده كه معاويه مي خواست براي وليعهدي پسرش بيعت بگيرد؛ در حالي كه سعد بن ابي وقاص از اعضاي شوراي شش نفره زنده بود. نقل است، وقتي عمر بن خطاب مي خواست از دنيا برود شش نفر از اصحاب بزرگ رسول خدا (ص) كه شامل امام علي (ع)، طلحه، زبير، سعد بن ابي وقاص، عبد الرحمن بن عوف و عثمان بن عفان بود را جمع كرد و به آن ها گفت: من كه از دنيا رفتم دور هم جمع شويد و با راي گيري يك نفر را از ميان خود انتخاب كنيد كه معروف به شوراي شش نفره شد.
عملا از ميان اين افراد، عثمان به خلافت رسيد. خليفه دوم در ضمن اين كار، گفت كه من به اين علت اين شش نفر را تعيين كردم كه رسول خدا (ص) تا موقع فوتش از اين شش نفر راضي بوده است كه البته دليل داريم كه از برخي از اين ها ناراضي بود.
اين شورا در افكار عمومي آن زمان جا افتاد و ذهنيت عمومي مردم اين بود كه بعد از خليفه سوم اگر كسي خليفه شود بايد يكي از اين شوراي شش نفره باشد. در اذهان عمومي اين ها هم شايستگان و هم مدعيان خلافت بودند.
معاويه خودش هيچ جايگاهي نداشت و در عين حال، مي خواست براي پسرش ولايتعهدي كه از سنت هاي پادشاهان است بيعت بگيرد. فكر كرد كه تا وقتي سعد، زنده است نمي توان حرف آن را زد. بقيه اين پنج نفر از دنيا رفته بودند و تنها سعد زنده بود.
مدرك اين جريان نيز مقاتل الطالبيين ابوالفرج اصفهاني است كه صراحتا به اين مطلب اذعان مي كند.
نقل مي كنند كه سعد، خود معاويه را نيز قبول نداشت. روزي به دربار معاويه رفت و گفت: السلام عليك ايها الملك؛ سلام بر تو اي پادشاه!
معاويه گفت: چرا با اين عنوان مرا صدا مي زني؟
سعد گفت: اگر كسي بايد با عنوان خلافت شناخته شود من هستم.
معاويه گفت: شنيده ام تو ابوتراب را لعن نمي كني. مگر بخشنامه ما به تو نرسيد؟
سعد گفت: رسيد ولي خودم سه فضيلت را درباره ابوتراب شاهد بودم كه آرزو مي كنم يكي از آن ها مال من بود. اول مبارزه با عمرو بن عبدود، دوم جانشيني علي(ع) در جنگ تبوك و سوم فتح خيبر به دست او كه در هر سه مورد رسول خدا (ص) در فضيلت علي(ع) حديث فرمودند.
معاويه نه تنها سعد بن ابي وقاص را كشت، امام مجتبي (ع) را نيز با همين انگيزه مسموم كرد. چون يكي از شروط عهد نامه، اين بود كه معاويه تا زنده است حكومت كند و بعد از خودش حق واگذاري خلافت را ندارد.
ابوالفرج مي نويسد عبدالرحمن بن خالد بن وليد در دمشق زندگي مي كرد. معاويه مي خواست مزه دهان مردم دمشق را بفهمد كه بعد از او به چه كسي تمايل دارند. نوعي نظر سنجي كرد و متوجه شد كه مردم به اين فرد متمايل هستند. يك روز عبدالرحمن مريض شده بود. معاويه پزشك يهودي خود را براي معالجه او فرستاد و شربتي به او داد كه با آن شربت از دنيا رفت. اين فرد را هم به همين دليل كشت.
از عبرت هاي تاريخ اين است كه سعد با اين وضعيت كشته مي شود و فرزندش عمر بن سعد، يزيد را در كشتن امام حسين (ع) ياري مي كند.
