تناقضات قران

پرسش: تناقضات قرآن
1- آيات متشابه در قرآن:
- خالق و پروردگار شما بحقيقت خداست كه طبق صلاح و نظام خلقت جهان را از آسمانها و زمين در 6 روز آفريد.(قرآن. سوره يونس. آيه3)
- پروردگار شما آن خدائي است كه آسمانها و زمين را در 6 روز خلق كرد. (قرآن. سوره اعراف.آيه54)
- اوست خدائي كه اسمان و زمين را در فاصله 6 روز آفريد. (قرآن. سوره هود. آيه7)
- آن خدائي كه آسمانها و زمين و هر چه در بين آنهاست همه را در 6 روز بيافريد(قرآن .سوره فرقان.آيه 59)
1- متضاد آيات در قرآن:
 تناقضات قرآن
- اي رسول مشركان را بگو كه شما به خدا كه زمين را در 2روز آفريد كافر مي شويد و بر او مثل و ماند قرار مي دهيد؟ او خداي جهانيان است و او زوي زمين كوه ها را برافراشت و انواع بركات و منابع بسيار در آنها قرار داد و قوت و ارزاق اهل زمين را در 4 روز مقرر فرمود و روزي طلبان را يكسان در كسب روزي خود گردانيد و آنگاه به خلقت آسمانها توجه فرمود كه آسمانها دودي بود. فرمود اي آسمان و زمين همه به سوي خدا با شوق و رغبت يا به جبر و كراهت بشتابيد. آنها عرضه داشتند ما با كمال شوق و ميل به سوي تو مي شتابيم. . آنگاه نظم هفت آسمان را در2 روز استوار گردانيد و در هر آسماني به نظم امرش وحي نمودو آسمان دنيا را به چراغ هاي روشن زيب و زيور داديم (قرآن. سوره فصلت. آيه9-12)
كه مجموع اين روزها مي شود: 8روز=2روز+4روز+2روز
تناقضات قرآن: مشخص نيست تعداد روزهاي خلقت 8 روز است يا 6 روز؟!
پاسخ: با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
پرسشگر محترم: از همان ابتداي نزول قرآن مخالفان در صدد بودند آن را غير آسماني و ساخته ذهن پيامبر يا ديگران جلوه دهند. از آنجا كه خود قرآن خود را آسماني معرفي كرده و نبود تنافي و اختلاف در آيات را يكي از نشانه هاي آسماني بودن شمرده بود:
أَ فَلا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ وَ لَوْ كانَ مِنْ عِنْدِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فيهِ اخْتِلافاً كَثيراً (1)
آيا در قرآن نمى‏انديشند؟ هر گاه از سوى ديگرى جز خدا مى‏بود در آن اختلافى بسيار مى‏يافتند.
مخالفان سعي داشتند كه در آيات قرآن تنافي و تناقض بيابند و با نشان دادن آن ثابت كنند كه قرآن آسماني نيست از اين رو با ديدن يك تناقض ابتدايي بدون اين كه در معناي آن دقت كنند، فوري آن را در بوق و كرنا مي كردند.
امام علي(ع) اولين كسي بود كه اجازه داد مخالفان قرآن تناقض بين آيات را مطرح كنند و ايشان از آن جواب هاي محكم و قانع كننده داد. (2)
و عالماني هم آيات به ظاهر متناقض را جمع كرده و جواب داده اند و تأليفاتي با عنوان"مناقضات القرآن" ارائه داده اند. (3) و در تفاسير هم اين آيات مطرح شده و جواب داده اند.
چون شما آيات زيادي را مطرح كرده ايد، ما به سه مورد جواب مي دهيم و بقيه موارد را به ارتباط هاي بعد وامي گذاريم.
1. خلقت آسمانها و زمين در 6 روز يا 8 روز ؟
مدت آفرينش آسمان ها و زمين ( يا آسمان ها و زمين و آنچه بين آن دو است يعني مجموعه خلقت) شش روز است. در آياتي كه در نامه آورده ايد، به صراحت آمده است. در چهار آيه تصريح دارد كه آسمان ها و زمين را در شش روز آفريديم و در سه آيه ديگر تصريح دارد كه آسمان ها و زمين و آنچه بين آن دو است، در شش روز آفريده شده است.
اين تفاوت كه در اين دو سري ديده مي شود مربوط به اجمال و تفصيل است. در بعضي به اجمال گفته شده" آسمان ها و زمين" يعني مجموع خلقت مادي و در بعض ديگر از مجموع خلقت مادي با تفصيل بيشتر ياد كرده و مي فرمايد: " آسمان ها و زمين و آنچه بين آن دو" است.
بنا بر اين بيان آيات سه آيه دوم ( آسمان ها و زمين و آنچه بين آن دو است) تفصيل بيان چهار آيه اول است كه مقداري اجمال و كلي گويي داشت. اين هفت آيه در اين كه جهان خلقت در شش روز آفريده شده، صراحت دارد و بحثي در آن نيست.
در آيه 9-12فصلت جريان خلقت با تفصيل بيشتري بيان شده:
زمين را در دو روز خلق كرديم ... و لنگرها(كوه ها)را در آن قرار داديم. روزي ها را در چهار روز تقدير كرديم ... آسمان هاي هفتگانه را در دو روز آفريديم.
بعضي گمان كرده اند در آيات فصلت مجموع زمان خلقت 8 روز است، در حالي كه صحيح نيست، زيرا در اينجا دو احتمال وجود دارد:
ممكن است آن جا كه مى‏گويد" اربعه ايام" (چهار روز)، منظور تتمه چهار روز است، به اين ترتيب كه در دو روز اول از چهار روز، زمين آفريده شد. در دو روز بعد ساير خصوصيات زمين(تقدير اقوات و جعل رواسي و...) انجام گرفت. خلقت آسمان ها نيز در دو روز كه مجموعا شش روز (شش دوران) مى‏شود.
نظير اين تعبير در زبان عرب و تعبيرات فارسى نيز وجود دارد كه گفته مى‏شود: از اين جا تا مكه ده روز طول مى‏كشد و تا مدينه پانزده روز، يعنى پنج روز فاصله مكه و مدينه است و ده روز فاصله اين جا تا مكه.(4)يعني پنج روز مكه دوباره در مدينه تكرار شده است.
از آن جا كه آيات قرآن يكديگر را تفسير مى‏كنند و قرينه يكديگر مى‏شوند، تفسير بالا قابل قبول است، چون تصريح آيات ديگر بر اين كه خلقت آسمان ها و زمين در شش روز بوده، قرينه مي شود كه منظور از چهار روز در اين جا، تتمه چهار روزي است كه دو روزش صرف خلقت زمين شده است، نه اين كه چهار روز غير از دو روز اول باشد. (5)
ممكن است اربعه ايام (چهار روز) مربوط به خلقت زمين و آسمان نباشد، بلكه اشاره به فصول چهارگانه سال باشد، كه مبدء پيدايش ارزاق و پرورش مواد غذايى انسان ها و حيوانات است.(6) از اين رو از واژه خلق استفاده نشده، بلكه كلمه قدر بكار برده شده است.
بنا بر اين زمين در دو روز خلق شده و در دو روز براي سكونت آماده گرديده، دو روز هم صرف خلقت آسمان ها شده، مجموع مي شود شش روزي كه در آيات ديگر بدان تصريح شده است.
بعد زمين با تقدير و قرار دادن چهار فصل براي زندگي آماده گرديده است.
پاسخ به اين پرسش و شبهات ديگر در سايت مركز نيز آمده است.
http://www.pasokhgoo.ir/fa/node/7587
http://www.pasokhgoo.ir/fa/node/9031
پي نوشت ها:
1. نساء(4) آيه 82.
2. ابن شهر آشوب، مناقب، نجف اشرف، مكتبه الحيدريه، 1386ق، ج1، ص324.
3. عمر كحاله، معجم المؤلفين، بيروت، مكتبه المثني، ج13، ص259.
4. طبق اين تفسير آيه تقديرى دارد، به اين صورت: قدر فيها اقواتها فى تتمه اربعه ايام و يا به تعبيرى كه در تفسير كشاف آمده: كل ذلك فى اربعه ايام‏.
5. حديثى نيز به اين مضمون در تفسير على بن ابراهيم آمده است‏.
6. طباطبايي، الميزان، ترجمه موسوي همداني، پنجم، قم، دفتر انتشارات اسلامي، 1374 ش، ج10، ص224.
پرسش: سؤال دوم
- آيات متشابه در قرآن:
- كاردين باجبار نيست راه هدايت و ضلالت بر همه كس روشن گرديد. (قرآن . سوره بقره.آيه256)
 تناقضات قرآن
- و تو اي رسول ما با آنانكه ايمان نمي آورند بگو كه شما هر چه بتوانيد بزشتكاري و معصيت خدا بپردازيد ما هم بكار طاعت خود مشغول خواهيم بود.(قران .سوره هود.آيه121)
- پس اگر باز روي از خدا بگردانند اي رسول ما بر تو تبليغ رسالت واتمام حجتي بيش نيست. (قرآن .سوره نحل.آيه82)
- ما اين كتاب رابه حق براي هدايت مردم بر تو نازل كرديم.پس هركس كه هدايت يافت به سود خود اوست وهر كه گمراه شد به زيان خود به گمراهي افتاده است و تو وكيل آنها نيستي. (قران .سوره الزمر.آيه42)
2- متضاد آيات در قرآن:
- با هر كه از اهل كتاب ايمان بخدا و روز قيامت نياورده و انچه را خدا و رسولش حرام كرده حرام نمي دانند به دين حق نمي گروند قتال و كارزار كنيد تا آنگاه با ذلت و تواضع باسلام جزيه دهند. (قرآن .سوره توبه.آيه29)
تناقضات قرآن
- بكشيد آنهائي را كه به دين خدا روي نمي آورند تا فتنه وفسا د از روي زمين برطرف شود. (قران .سوره بقره.آيه193)
- پس از آنكه ماههاي حرام بسررسيد آنگاه مشركين را هر كجا يافتيد بقتل برسانيد وآنها را دستگيرو محاصره كنيد واز هر سو در كمين آنها باشيد چنانچه از شرك توبه كردند ونماز اسلام بپا داشتندوذكات دادند پس از آنها دست بداريد كه خدا آمرزنده و مهربان است. (قرآن .سوره توبه.آيه5)
- آنانرا بقتل برسانيد هر كجا مشركين را يافتيد و از شهرهايشان آواره شان كنيد چنانكه آنان شما را از وطن آ واره كردند.كارهاي فتنه انگيز آ نان بدتراز كشتار است. (قران .سوره بقره.آيه191)
تناقضات قران: از ديگر تناقضات قرآن اين كه مشخص نيست مسلمانان در مقابل كساني كه بدين اسلام ايمان نياوردند:(مشرك،كافر،اهل ذمه،زنديق،مجوس،ملحد) بايد چه عكس العملي نشان دهند.بايد با آنان جنگ و قتال كنند يا انها را بحال خود رها كنند؟
پاسخ: با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
پرسشگر محترم شما در ابتدا آياتي را آورده ايد كه دلالت دارد انسان ها در گرايش به دين آزادند و هر كس خواست ايمان بياورد يا كفر ورزد. آن كه ايمان بياورد خود را به سعادت رسانده است و آن كه كفر بورزد، خود را به بدبختي و شقاوت گرفتار كرده است و خدا به پيامبر و مؤمنان اجازه نداده تا دين را بر انسانها تحميل كنند.
بعد به آيات قتال اشاره كرده ايد كه با مشركان بجنگيد تا به يكتايي خدا ايمان بياورند يا كشته شوند يا با اهل كتاب بجنگيد تا كشته شوند يا تسليم شده و جزيه بدهند و اين آيات را مناقض آزادي دين شمرده ايد و مسلمانان را بنا بر اين آيات، موظف به جنگ با مشركان شمرده ايد در حالي كه آيات قتال همه اش ناظر به مشركان و اهل كتابي است كه عليه اسلام هجوم آورده اند و سر نابودي اسلام را دارند. در هيچ آيه اي به مسلمانان اجازه و مأموريت داده نشده از غير طريق تبليغ و دعوت و بيان و كلام مشركان يا اهل كتاب را با زور شمشير به اسلام وارد كنند. جنگ ابتدايي براي تحميل دين در اسلام جايز نيست و دشمنان اسلام با همه تلاشي كه كرده اند تا اسلام را دين جنگ و تحميل نشان دهند، شكست خورده اند. زيرا هم آيات قرآن در اين مورد صراحت و وضوح دارد و هم سنت و سيره پيامبر و جانشينان معصومش؛ و جنگ اسلام يا دفاعي و براي دفع دشمنان متجاوز است يا آزاديبخش و براي آزاد كردن مستضعفاني كه در چنبره ظلم ستمگرانند.
هيچ آيه اي مسلمانان را به جنگ هجومي و ابتدايي براي تحميل دين فرانخوانده وچنين اجازه اي نداده است و اصولا تحميل زماني لازم مي آيد كه فكر و ايده اي جاذبه كافي براي پذيرفته شدن نداشته باشد و مباني اش معقول، منطقي و برهاني نباشد. اسلام دين عشق، منطق، كلام و برهان است و آن قدر جاذبه دارد كه انسان هاي حق جو را واله و شيدا سازد و محتاج نيست براي جذب انسانها به زور متوسل شود. بلكه اين مخالفانند كه براي جلوگيري از جاذبه اسلام مجبورند به شمشير متوسل شوند و در اينجا اسلام برخورد قاطع و كوبنده با متجاوزان را سفارش داده و مسامحه وسهل انگاري را ستمبه مظلومان شمرده است.
اگر شما فقط يك آيه ارائه داديد كه به مسلمان ها اجازه داده يا آنها را موظف كرده باشد كه بر مشركان يا اهل كتاب صلح جو بتازند و آنها را به اسلام آوردن مجبور ساخته و در صورت استنكاف بكشند، حرفتان پذيرفتني خواهد بود.
پرسش: سؤال 3

3- آيات متشابه در قرآن:
تناقضات قرآن
- كلام خداي تو از روي راستي و عدالت بحد كمال رسيد وهيچكس تبديل و تغيير آن كلمات نتواند كرد او خداي شنوا وداناست. (قرآن .سوره انعام.آيه115)
- انچه از كتاب خدا بر تو وحي شد بر خلق تلاوت كن كه كلمات خدا را هيچكس تغيير نتوان داد. (قران .سوره كهف.آيه27)
- انها را پيوسته از خدا بشارت است هم در حيات دنيا هم در اخرت بنعمتهاي بهشت سخنان خدا را تغيير و تبديلي نيست كه اين فيروزي بزرگ نصيب دوستان خداست. (قرآن .سوره يونس.آيه64)
متضاد آيات در قرآن:
- هر چه از آيات قران را فسخ كنيم يا حكم آنرا متروك سازيم بهتر از آن يا همانند ان بياوريم آيا مردم نميدانند كه خداوند بر هر چيزي قادر است. (قران .سوره بقره.آيه106)

تناقضات قران:از ديگر تناقضات قرآن خداوند در چند مورد تاكيد كرده كه سخنانش غير قابل تغيير است ولي در موارد ديگر آنرا نقض نموده.
پاسخ: با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
پرسشگر محترم شما آياتي كه بر تغيير ناپذيري سنت ها و قانون هاي الهي دلالت دارد در مقابل آيان نسخ احكام قرار داده ايد و به نظر شما اين دو با هم تناقض دارد چون اولي دلالت بر تغيير ناپذيري دارد و دومي دلالت بر تغيير.
نسخ در باب احكام و تشريع است و سنت ها، در باب تكوين و قانون هاي جامع و فراگيري هستند كه خدا بر جهان آفرينش حاكم كرده است و ربطي به هم ندارند تا وجود نسخ در احكام با تغييرناپذيري سنت ها منافات داشته باشد.
البته در تكوين هم مطلبي داريم به نام"بداء" كه با نسخ در تشريع شبيه است و آيه "يمحو الله ما يشاء و يثبت " (1) به بداء اشاره دارد كه ناظر به قضاهاي غير حتمي خداست و در علم حتمي و مكنون الهي بداء و تغيير راه ندارد.(2)
نسخ به معناي برداشتن يك حكم و حكم ديگر جاي آن گذاشتن و در حوزه تشريع است. نسخ يا نسبت به احكام شريعت پيشين است. خداوند در هر شريعتي به تناسب شرايط زماني و مكاني و اقتضاهاي ديگر، احكامي قرار داده كه وقتي شريعت بعد نازل مي شود با توجه به تغيير شرايط زماني و مكاني و اقتضاها، بعضي از آن احكام بايد تغيير يابند. مثلا حضرت موسي مبعوث مي شود و شريعت نازل بر ايشان حكايت از حلال و حرام هايي دارد كه بعد با مبعوث شدن حضرت عيسي بعضي از اين احكام بايد تغيير يابد و حضرت عيسي بعضي از حرام هاي وارد در شريعت حضرت موسي را حلال معرفي مي كند و بعضي از تكاليف واجب را برمي دارد :
وَ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيَّ مِنَ التَّوْراةِ وَ لِأُحِلَّ لَكُمْ بَعْضَ الَّذي حُرِّمَ عَلَيْكُمْ (3)
و آنچه را پيش از من از تورات بوده، تصديق مى‏كنم و (آمده‏ام) تا پاره‏اى از چيزهايى را كه (بر اثر ظلم و گناه،) بر شما حرام شده، (مانند گوشت بعضى از چهارپايان و ماهيها،) حلال كنم‏.
همچنين پيامبر اسلام بعضي از احكام شريعت هاي پيشين را امضا مي كند و بعضي ديگر را نسخ مي نمايد.
دوم نسخ در احكام خود شريعت است. گاهي احكام شريعت موقت هستند ولي بيان حكم ظهور در دائم بودن دارد بعد خداوند حكم قبلي را برمي دارد و حكم جديد مي گذارد و نشان مي دهد كه حكم اولي موقت بود و گاهي نيز احكامي وضع مي شود تا افراد يا جامعه امتحان شوند و مقدار اطاعت و پايبندي مشخص گردد مثل اين كه حكم به دادن صدقه براي نجواي با پيامبر مي شود و بعد كه معلوم شد جز علي بن ابي طالب هيچ كس به اين حكم پايبند نيست، اين حكم نسخ مي گردد.
يا نسخ در تكوين است (بداء) و خداوند قضاي معلقي رانده كه مشروط بوده و با حاصل نشدن شرط و به وجود آمدن شرايط ديگر قضاي اول را برداشته و قضاي ديگري كرده است كه همه اينها در لوح محفوظ ثبت بوده است.
اما "سنت ها" قانون هاي تغيير ناپذير و همگاني خدا در اداره جهان مي باشند. قانون علت و معلول، قانون جزا و پاداش، قانون استدراج و مهلت دادن به ظالمان، قانون امداد غيبي مؤمنان استوار و مقاوم و ديگر قانون هاي خدا عمومي و تغيير ناپذيرند و بر همه به يك نحو جاري مي باشند. به آيات زير توجه كنيد:
لَئِنْ لَمْ يَنْتَهِ الْمُنافِقُونَ وَ الَّذينَ في‏ قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ وَ الْمُرْجِفُونَ فِي الْمَدينَةِ لَنُغْرِيَنَّكَ بِهِمْ ثُمَّ لا يُجاوِرُونَكَ فيها إِلاَّ قَليلاً مَلْعُونينَ أَيْنَما ثُقِفُوا أُخِذُوا وَ قُتِّلُوا تَقْتيلاً سُنَّةَ اللَّهِ فِي الَّذينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلُ وَ لَنْ تَجِدَ لِسُنَّةِ اللَّهِ تَبْديلاً (2)
اگر منافقان و بيماردلان و آنها كه اخبار دروغ و شايعات بى‏اساس در مدينه پخش مى كنند دست از كار خود بر ندارند، تو را بر ضدّ آنان مى‏شورانيم، سپس جز مدّت كوتاهى نمى‏توانند در كنار تو در اين شهر بمانند! و از همه جا طرد مى‏شوند، و هر جا يافته شوند گرفته خواهند شد و به سختى به قتل خواهند رسيد! اين سنّت خداوند در اقوام پيشين است، و براى سنّت الهى هيچ گونه تغيير نخواهى يافت!
اين حكايت از يك سنت تغيير ناپذير در همه امت ها دارد يعني سنت طرد و لعن و منكوب شدن منافقان.
پس اين دو مساله از هم جدا هستند و هر كدام حكم خاص خود را دارد.
بنا بر اين آيات نسخ و بدا دلالت دارد كه خداوند حاكم يگانه جهان خلقت است كه محكوم كسي و چيزي واقع نمي شود و مختار مطلق است و مي تواند قانوني را بردارد و به جاي آن قانون ديگر بگذارد يا قضايي را بردارد و قضاي ديگري اجرا كند و همين خدا بنا بر آيات ناظر به سنن، در جهان خلقت سنت هاي ثابت و تغيير ناپذيري دارد كه عام و فراگير هستند و كسي نمي تواند آنها را تغيير دهد و انتظار خلاف آنها را داشته باشد. سنت خدا بر پاداش نيكوكاران و كيفر بدكاران است و اين سنتي ثابت و فراگير است.
موارد ديگر را اگر خواستيد در نامه هاي بعد جدا جدا مطرح كنيد تا جواب دهيم. در ضمن براي يافتن جواب اين سؤال ها مي توانيد به سايت :pasokhgoo.tr مراجعه كنيد.
جواب بعد اين كه آيات نسخ و بداء با آياتي كه مي فرمايد سنت خداوند تغيير ناپذير است منافات ندارد چرا كه يكي از سنت هاي تغيير ناپذير خداوند بودن نسخ و بداء در تشريعيات و تكوينيات است (سنت هاي خدا تشكيل شده از مجموعه اي ست كه يكي از آنها وجود نسخ و بداء است ).

پي نوشت ها:
1. رعد(11) آيه 39.
2. آيت الله خويي، بيان، ترجمه نجمي و هريسي، ص414.
1.آل عمران(3)آيه50.‏
2. احزاب(33)آيه60-62.

موفق باشید.