شراب

پرسش: درسته که میگن تا زمان حضرت عیسی خوردن شراب آزاد بوده و حضرت مشکلی نمیگرفتن و حتی تا اوایل زمان پیامبر (ص) آزاد بوده و بخاطر زیاده روی که یک عده داشتند پیامبر حرامش کرد؟ الان دوست دارم مثل باقی فامیل و دوستام بخورم اونایی که میگم میخورن خدا هم رو ازشون بر نگردونده ، عزت دارن ، افتخار دارن ، وضعشون بد نیست ، مشکلشون کمه و کلا زندگی بدی ندارن که بشه گفت خدا ازشون روی برگردونده. با خودم فکر میکنم خدا براش این مهمه که مردم ازت راضی باشن و کار خیر بکن ، حالا مشروب نخورن و انجام واجبات در مرحله بعدیه. لطفاً راهنمایی دقیق بکنید. من سعی میکنم چشمم رو کنترل کنم و خیلی کارای دیگه. خوردن شراب ممکنه عذاب دنیایی و آخرتی برام داشته باشه؟
پاسخ:
با سلام و تشكر از ارتباط شما با مركز ملي پاسخگويي به سوالات ديني
اين گونه نيست که شراب در دوران حضرت عیسی و حتی تا اوائل زمان پیامبر كه شما مي فرماييد حلال بوده باشد. زيرا در دين همه پيامبران الهي از زمان حضرت آدم (ع) تا دين اسلام حرام بوده است . چنان كه علامه طباطبايي صاحب تفسير شريف الميزان مي نويسد. شراب در همه شرايع [و اديان الهي ] حرام بوده است‏، ... هميشه شراب حرام بوده است، چيزى كه هست طرز تحريم در بين مردم در شريعت هر پيغمبرى نسبت به اول بعثت و آخر آن مختلف بوده، اول بطور ملايم سپس بطور جزم و قطع. از امام ابى جعفر (ع) روايت شده كه فرمود:
خداى تعالى هيچ پيغمبرى را مبعوث نفرمود مگر اينكه در علمش گذشته بود كه وقتى دين او كامل شود كمال دين او مستلزم تحريم شراب خواهد بود، و نيز حضرت ابى جعفر (ع) فرمود: كسى بقدر خداى تعالى در رفتار خود رعايت رفق و مدارا را نمى‏كند، و اين هم از رفق خداى تعالى است كه تكليف را به تدريج و به ملايمت در بين بندگان خود اجرا مى‏نمايد، چون مى‏داند اگر يكباره تكليف را بدوش آنان بگذارد هلاك و گمراه مى‏شوند. (1) و از حضرت امام رضا (ع) روايت شده : مَا بَعَثَ اللَّهُ نَبِيّاً قَطُّ إِلَّا بِتَحْرِيمِ الْخَمْرِ(2) خداوند هيچ پيغمبري را نفرستاد مگر آن كه شرابخواري را در دينش حرام بود .
نكته دوم :نوشته ايد : عده اي شراب مي خورند و خدا رويش را از آنان برنگردانده است «اونایی که میگم می خورن خدا هم رو ازشون بر نگردونده، عزت دارن، افتخار دارن، وضعشون بد نیست» در يك تقسيم بندي كلي کساني که خط قرمزهاي دين را رعايت نمي کنند، به دو دسته تقسيم مي شوند: برخي معتقد به خدا هستند. ولي آلوده به گناه و معصيت اند. اما آلودگي آنان خيلي زياد نيست هنوز اميدي به هدايت آنان وجود دارد. خداوند از روي رحمت و رأفت به آنان مهلت مي دهد تا حقيقت را باز شناسند و راه گناه و هوس گرايي را رها كنند، از گناهان خود توبه و استغفار نمايند و خودرا در صف «دوستان خدا» قرار دهند و مشمول لطف و رحمت ويژه اش قرار گيرند. البته به هر يك از افراد اين دسته بر اساس شايستگي و لياقت شان كمك مي كند و نسيم هاي رحماني و هدايتگر خود را به شكل هاي مختلفي براي شان ظهور و بروز مي دهد تا هدايت شوند. گاهي ممكن است اين نسيم ها در قالب مشكلات و گرفتاري هايي ظاهر شوند تا به اين وسيله از خواب غفلت بيدار شوند و از ادامه آلودگي و انحراف دست بكشند. خوشا به حال افرادي كه در اين فرصت ها و مهلت ها از خواب غفلت بيدار مي شوند و از گناه دست مي كشند، و فرصت ها و خوشي هاي بعد از گناه را دليل بر رضايتمندي خدا و درستي كار و راه خود نمي پندارند.
دسته دوم، كساني هستند كه غرق در گناه و عصيان مي شوند و يا تكرار گناه و معصيت چنان روح شان را به تيرگي و سياهي كشانده است و قساوت قلب در آنان پديد آورده است كه هيچ اميدي به هدايت و رهايي آنان نيست، خداوند آن ها را رها کرده و به حال خود وا مي گذارد. پس «سنت امهال » يا مهلت دادن شامل حال اين گروه هم مي شود، اما اين فرصت و مهلت از روي خشم و غصب است، كه از آن به « سنت استدراج » نام برده مي شود. خداوند اين فرصت را به گناهكاران و ميگساران مي دهد تا پشت شان از بار گناه سنگين تر شود و به عذاب شديدتر الهي دچار گردند. آنگاه كه بار گناه انبار و انباشته شد، و ظلمت گناه بر نور ايمان غلبه كرد، چشم حقيقت بين و گوش حقيقت شنو و عقل و فكرشان از كار مي افتد ، آن موقع حق را مي بينند ولي براي شان باطل و مسخره جلوه مي كند ، حقيقت را مي شنوند. اما گوينده حرف حق را نادان ، عقب مانده ، قديمي و سخنش را سخيف مي پندارد، در عقل و فكرشان بصيرت و نوري از ايمان و خدا باقي نمانده تا حقايق را به خوبي و آن گونه كه هست، درك كنند. اين ها ممكن است خدا و اصول دين را قبول داشته باشند، و به اصطلاح كافر اعتقادي نباشنداما قطعا با ناديده گرفتن دستورات خدا « كفر عملي» دارند.
قرآن كريم در اين باره مي فرمايد: "كافران مپندارند مهلتي كه به آن ها مي دهيم، خير آن هاست. به آن ها مهلت مي دهيم تا بيشتر به گناها ن شان بيفزايند و براي آن ها عذابي خوار كننده است". (3) بنا براين كساني كه فرمان خدا را ناديده مي گيرند و ميگساري مي كنند بايد بدانند كه خوشي ها ،عزت و افتخارها گذرا و موقتي است، بايد توبه كنند و در اين ماه هاي پر فيض شعبان و رمضان از خداوند بخواهند تا از گناهان شان بگذرد و با خدا عهد ببندند كه ديگر به سراغ ميگساري نروند. اين فرصت و مهلت دادن خدا را به «مهلت رحمت » تبديل كنند، نگذارند كه اين مهلت ها به سنت استدراج تبديل شود. از نشانه هاي اين سنت اين است كه شخص گناه مي كند ولي بعد از گناه هيچ بدي و گرفتاري و ناراحتي ايي برايش پيش نمي آيد، او خيال مي كند خدا رويش را از او برنگردانده است . پناه مي بريم به خدا از اين وضعيت . خوشي ها و عزت ديدن هاي بعد از گناه باعث مي شود اين دسته افراد درجه به درجه و قدم به قدم به روز انتقام و عذاب خدا نزديك گردند و سر انجام بي دين و كافر از دنيا بروند . پس اگر كسي ميگساري مي كند و يا هر گناه ديگري را مرتكب مي شود اما بدي و گرفتاري نمي بيند خيال نكند كه اين مهلت ها هميشه باقي مي ماند و يا خداوند از آنان رو بر نگردانده است .
اگر قرار باشد انسان تا نيت گناه كرد و يا گناهي را مرتكب شد، در همان حال كيفر آن را ببيند، مثلاً تا سرقت كرد، دستش فوراً خشك شود، و يا شراب خورد مال يا عزتش از دست برود ترك گناه و انجام طاعات اجباري مي شود وآزمايش الهي منتفي مي گردد و اصل آزادي و اراده، از انسان سلب مي شود.
پس دو نكته را دقت کنيم 1- يادمان باشد كه جايگاه اصلي پاداش و كيفر، حيات پس از مرگ است، البته بدين معنا نيست كه حيات دنيا خالي از پاداش و كيفر است. چه بسا كساني پاداش و كيفر برخي از اعمال خود را در دنيا نيز مي بينند.
2- گاهى ثروت بى حساب و رفاه بعد از گناه، يک مجازات الهى است که شخص با غرق شدن در نعمتها از ياد خدا غافل شده و خود را از ايمان و اعمال صالح محروم ميکند و بر گناهان خود ميافزايد. چنين شخصي مجازات خود را در جهان آخرت خواهد ديد. چنين چيزي همان است که در سنت امهال و استندراج بيان ميشود.
پس نه نعمت ظاهرى نشانه محبت الهى است و نه نقمت و بلا نشانه بى¬اعتنايى خدا به بنده است:
« فَأَمَّا الْإِنسَانُ إِذَا مَا ابْتَلَاهُ رَبُّهُ فَأَکْرَمَهُ وَ نَعَّمَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَکْرَمَنِ وَ أَمَّا إِذَا مَا ابْتَلَاهُ فَقَدَرَ عَلَيْهِ رِزْقَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَهَانَنِ، کَلَّا . .. اما انسان هنگامي که پروردگارش او را براي آزمايش، اکرام کند و نعمت دهد مي گويد: پروردگارم مرا گرامي داشته است. اما هنگامي که براي امتحان روزيش را بر او تنگ مي¬گيرد مي گويد: پروردگارم مرا خوار کرده است؛ هرگز . ..».(4) خداوند پس از بيان اين فکر، آن را مردود اعلام مي¬کند.
پي نوشت ها :
1. الميزان، علامه طباطبایی، ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی، ج 6 ، ص 201، ناشر دفتر انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ، 1374 ش.
2. الكافي، شيخ كليني، ج1، ص 148، دار الكتب الاسلاميه، تهران، ش 1365.
3. آل عمران (3)، آيه 178.
4. فجر (89)، آيه 15-17.

پرسش: شراب شرح سلام خواستم درباره خوردن مشروب توضیحاتی بدین. من خیلی ها رو میشناسم که شراب و عرق میخورن ولی آدمهای خوبی هستن ، کار خیر میکنن ، حتی نماز و روزه میگیرن. به نظر خودم جیز بدی نیست. اگه انجنان آدم رو از خود بیخود نکنه و به کسی آزار نرسونی بازم حرامه؟ من خیلی به شرع اهمیت میدم ، نماز میخونم ، حتی واسه اینکه حواسم پرت نشه معنیش رو در آوردم و همجنان که میخوانم معنی آیه ها هم توی ذهنم میارم. روزه حتماً میگیرم ، توی ماشینم ترتیل قرآن با ترجمه پخش میکنم ولی بالاخره من جوانم ، در دوران دانشجویی شاید خورده بودم .
پاسخ:
با سلام و تشكر از ارتباط شما با مركز ملي پاسخگويي به سوالات ديني
در پرسش چند نكته ذكر شده به هريك به طور اختصار پاسخ داده مي شود.
نكته اول :نوشته ايد « خواستم درباره خوردن مشروب توضیحاتی بدین». و « آيا خوردن شراب ممکنه عذاب دنیایی و آخرتی برام داشته باشه؟» خوردن شراب و ساير مشروبات الکلي حرام است و از گناهان بزرگ بلكه كليد همه بدي ها و گناهان كبيره است.(1) فرقي بين کم و زياد آن و مست شدن و مست نشدن نيست. چنان كه پيامبر اكرم (ص) فرمود: هر چه چيزي كه زياد آن مست مي گرداند. پس خوردن اندكى از آن نيز حرام است. اگرچه مست نگرداند(2) و فرمود: بر روى زمين راه نمي رود كسي كه از شارب الخمر نسبت به خدا دشمن‏تر باشد. و فرمود: شراب ريشه و عامل هر ناپاكي و پليدي، وجمع كننده همه گناهان است.(3) از امام باقر(ع) سؤال شد: ِّ مَا أَكْبَرُ الْكَبَائِرِ قَالَ شُرْبُ الْخَمْرِ يعني بزرگ‏ترين گناه کبيره کدام است؟ فرمود: شرابخواري، سپس در ادامه فرمود: زيرا شرابخواري به تدريج انسان را به سمت زنا و دزدي و آدم كشي حتي شرك به خدا مي كشاند. از اين رو شرابخواري از هر گناهي بدتر است. (4) امير المؤمنين (ع) مي فرمايد: شرابخواري از زنا كردن و دزدي نمودن بدتر وشديدتر است، براي اين كه شرابخواري سر انجام شرابخوار را به سوي زنا، دزدي، آدم كشي و ترك نماز سوق مي دهد.(5) پيغمبر (ص) فرمود: سوگند به آن خدايي كه به حق مرا به پيامبري مبعوث كرد هر كه يك بار شراب و مست كننده بنوشد نماز او تا چهل روز و شب قبول نمي شود و هر كه دو بار بياشامد خدا نماز او را هشتاد روز و شب قبول نمي كند و هر كه سه بار بياشامد خدا نماز او را صد و بيست روز و شب نمي پذيرد ، و واجب است بر خداى تعالى كه او را از چرك اهل دوزخ بياشاماند.(6) پيغمبر (ص) فرمود: سوگند به آن خدايي كه به حق مرا به پيامبري فرستاد شرابخوار تشنه مي ميرد، و درقبرش و عالم برزخ نيز تشنه است و در قيامت تشنه محشور مي شود و از شدت تشنگي فرياد مي كند، وا عطشاه، واى از تشنگى، در اين هنگام جام آبى را به دست او مي دهند تا بنوشد، وقتي مي نوشد مانند مس گداخته اورا مي سوزاند و بريان مي كند به گونه اي كه چشم ها و دندان هاي او در همان ظرف مي ريزد. و فرمود كه شارب الخمر چون پرستنده بت است. و فرمود: دوستي و هم نشيني با يهودي و مسيحي بهتر است از هم نشيني با شرابخوار مسلمان، زيرا هم نشين شرابخوار در قيامت كور محشور مي شود، وقتي مريض شدند به عيادت شان نرويد، وقتي مردند در تشيع جنازه و مراسم آنان شركت نكنيد، بدانيد كه شرابخوار سگ هاي جهنمند، زيرا خداوند لفظي را كه براي دور كردن سگ ها به كار مي برند، براي دور كردن شرابخوار به كار برده و فرموده است: اخْسَؤُا فِيها وَ لا تُكَلِّمُونِ(7) ( اي سگ ها ) دور شويد در آتش و سخن مگوئيد با من.(8) به يهودي و مسيحي سلام كنيد ولي به افراد شرابخوار سلام نكنيد ، از آن ها دختر نگيريد و به آن ها زن ندهيد، آنان را در خانه خود و سرسفره خود دعوت نكنيد ، دعوت آنان را نپذيرند ، هر كه بر شارب الخمر سلام كند و يا با او دست دهد و مصافحه كند ، خدا طاعت چهل ساله او را باطل مي كند، هر كه او را بر سر سفره خود دعوت كند و به او غذا دهد خداى تعالى بر بدن او مارى و عقربى را مسلط سازد، و هر كه خواسته و حاجت شرابخوار را برآورده كند. البته او را براي تخريب اسلام يارى كرده است، (9) و در حديث ديگري از آن حضرت آمده است مثل آن است كه هزار مؤمن را كشته و هزار بار كعبه را خراب كرده است،(10) و هر كه به شرابخوار سلام كند هفتاد هزار ملك او را لعنت كند .وقتي كسي براي بار اول شراب مي خورد، قساوت قلب مي گيرد، بار دوم كه مي خورد جبرئيل و ميكائيل و اسرافيل و جميع فرشتگان از او متنفر مي شوند، بار سوم كه مي خورد جميع پيغمبران و امامان از او بيزار مي شوند، بار چهارم كه مي نوشد خداوند جبار جل جلاله ازاو متنفر مي شود و دشمن او مي گردد.(11) و به يكي از اصحابش به نام ابن مسعود فرمود : اى پسر مسعود زنا كردن با مادر خود گناهش از خوردن مقدار يك دانه خردل از ربا كمتر است ،و لي نوشيدن يك بار مست‏كننده، خواه اندك باشد يا بسيار، گناهش نزد خداى تعالى از خوردن ربا هم بيشتر است.(12)
پي نوشت ها :
1. جامع الاخبار، تاج الدين شعيري ( قرن ششم )، ص 151، ناشر انتشارات رضي -قم.
2. كاشف الاستار، شرف الدين خويدگي، ص 140، ناشر كتابفروشي اسلاميه.
3. جامع الاخبار، ص 151
4. الكافي، شيخ كليني، ج6، ص 403، دار الكتب الاسلاميه، تهران، ش 1365.
5. همان، ج 1، 403.
6. كاشف الاستار، ص 137.
7. مؤمنون (23)، آيه 108.
8. كاشف الاستار، ص138.
9. همان، ص 139.
10. همان، 141.
11. همان، 138.
12. همان، 141.