در قرآن خطاب به مومنان و زنان پيامبر گفته است كه حجاب را رعايت كنيد و خطاب آيه به مومنين است نه مسلمین. پس اگر در جامعه بي حجابي هست عيبي ندارد. ما به مسلم بودن اكتفا مي كنيم و به همين دليل حجاب بر ما لازم نمي شود.
خداوند متعال در قرآن كريم مي فرمايد:« يا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْواجِكَ وَ بَناتِكَ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنينَ يُدْنينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلاَبِيبِهِنَّ ذلِكَ أَدْنى أَنْ يُعْرَفْنَ فَلا يُؤْذَيْنَ وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحيماً »(1) «اى پيامبر! به همسران و دخترانت و زنان مؤمنان بگو: «جلبابها [روسرىهاى بلند] خود را بر خويش فروافكنند، اين كار براى اينكه شناخته شوند و مورد آزار قرار نگيرند بهتر است (و اگر تا كنون خطا و كوتاهى از آنها سر زده توبه كنند) خداوند همواره آمرزنده رحيم است.»
در اين آيه به اصل لزوم حجاب و يكي از حكمت ها و فلسفه هاي مهم حجاب اشاره شده شده است. شبهه اي كه مطرح شده اين است كه در اين آيه مخاطب خدا زنان مومنان هستند نه زنان مسلمانان و لذا مومنان بايد پايبند به حجاب باشند نه مسلمانان.
اين شبهه نشأت گرفته از خلط بين مفهوم و مصداق است. به عبارت ديگر گرچه مسلمان و مومن از حيث مفهومي با يكديگر تفاوت دارند زيرا يكي از ماده تسليم است و ديگري از ماده ايمان و اين دو از حيث معنا و مفهوم متفاوت هستند. اما مصداق اين دو يعني آن افرادي كه عنوان مسلمان و مومن بر آنها منطبق مي گردد در اصطلاح قرآني يكي هستند و لذا احكام و آثاري كه براي يكي از آن دو بيان شده براي ديگري هم وجود دارد.
به عنوان نمونه خداوند متعال در يكي از آيات مي فرمايد:
« إِنَّ الْمُسْلِمينَ وَ الْمُسْلِماتِ وَ الْمُؤْمِنينَ وَ الْمُؤْمِناتِ وَ الْقانِتينَ وَ الْقانِتاتِ وَ الصَّادِقينَ وَ الصَّادِقاتِ وَ الصَّابِرينَ وَ الصَّابِراتِ وَ الْخاشِعينَ وَ الْخاشِعاتِ وَ الْمُتَصَدِّقينَ وَ الْمُتَصَدِّقاتِ وَ الصَّائِمينَ وَ الصَّائِماتِ وَ الْحافِظينَ فُرُوجَهُمْ وَ الْحافِظاتِ وَ الذَّاكِرينَ اللَّهَ كَثيراً وَ الذَّاكِراتِ أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ مَغْفِرَةً وَ أَجْراً عَظيماً»(2)
« به يقين، مردان مسلمان و زنان مسلمان، مردان با ايمان و زنان با ايمان، مردان مطيع فرمان خدا و زنان مطيع فرمان خدا، مردان راستگو و زنان راستگو، مردان صابر و شكيبا و زنان صابر و شكيبا، مردان با خشوع و زنان با خشوع، مردان انفاق كننده و زنان انفاق كننده، مردان روزهدار و زنان روزهدار، مردان پاكدامن و زنان پاكدامن و مردانى كه بسيار به ياد خدا هستند و زنانى كه بسيار ياد خدا مىكنند، خداوند براى همه آنان مغفرت و پاداش عظيمى فراهم ساخته است.»
در اين آيه گرچه مسلمان و مومن و صادق و صابر و خاشع و ...جداگانه ذكر شده اند. اما خداوند متعال براي همه آنها وعده مغفرت داده است و اين به خاطر اين است كه گرچه مفهوم تسليم و ايمان و صبر و صدق و ...با يكديگر تفاوت دارند. اما مصداق آنها يكي است.
در اينجا ممكن است اين شبهه مطرح شود كه خداوند متعال بين اسلام و ايمان فرق قائل شده و فرموده:« قالَتِ الْأَعْرابُ آمَنَّا قُلْ لَمْ تُؤْمِنُوا وَ لكِنْ قُولُوا أَسْلَمْنا وَ لَمَّا يَدْخُلِ الْإيمانُ في قُلُوبِكُم» (3) « عربهاى باديهنشين گفتند: «ايمان آوردهايم» بگو: «شما ايمان نياوردهايد، ولى بگوييد اسلام آوردهايم، امّا هنوز ايمان وارد قلب شما نشده است.»
طبق اين آيه ممكن است اين شبهه پيش آيد كه بين مسلمان و مومن فرق است. در پاسخ به اين شبهه بايد بگوييم كه آيه مذكور در صدد تذكر تفاوت اسلام آوردن ظاهري با ايمان آوردن است نه اينكه تعبير مسلمين با مومنين در كاربرد قرآني تفاوت داشته باشد. دليل اين امر هم اين است كه خداوند متعال در برخي آيات به نقل از پيامبران مي فرمايد كه آنها مي گفتند كه ما از مسلمين هستيم.(4) اگر اين تعبير مسلمين به همان معنايي باشد كه در آيه 14 حجرات آمده باشد بايد بگوييم كه ايمان داخل قلب اين پيامبران نشده كه ايشان خود را مسلمين مي دانند!
بنابراين تعبير مومنين كه در آيه حجاب آمده شامل همه افراد مي گردد. علاوه بر اين بايد توجه داشت كه گرچه قرآن كريم منبع اساسي استنباط احكام شرعي است. اما منابع استنباط احكام شرعي منحصر به قرآن نيست و روايات معصومين (عليهم السلام) هم يكي از منابع استنباط احكام شرعي است و لذا لزوم حفظ حجاب كه از قرآن و سنت استفاده شده و مورد اجماع علما نيز هست امر مسلمي است كه با تفسير به راي هاي عده اي افراد جاهل يا معاند قابل تشكيك و ترديد نيست.
پي نوشت ها:
1. أحزاب(33) آيه 59.
2. همان، آيه 35.
3. حجرات(49) آيه 14.
4. يونس(10) آيه 72 و نمل(21) آيه 91.
