توبه و پاک شدن کامل گناه

حقیقت توبه، پشیمانی از گناه و قصد و عزم جدی برای ترک آن است. اگر کسی به این حالت دست یافت، حقیقت توبه در او محقق شده است. توبه هر گاه حقیقى و واقعى باشد و از اعماق جان برخیزد ، واقعاً از گناهى که مرتکب شده، احساس خجلت و ندامت کند و خود را در پیشگاه خدا شرمنده ببیند و در صدد کسب رضاى حق تعالى باشد, مقبول درگاه احدیت واقع شده و آثار و برکاتش نمایان مى گردد. هر چند گناه بزرگ یا بسیار باشد. رسول اکرم فرمود : «هر مرضی،دارویی دارد . داروی گناهان، استغفار و طلب عفو و آمرزش از خدا است». (1)
توبه حقیقی در کنار انجام کارهای خیر و خداپسندانه، آثار وضعی و تکلیفی گناه را محو می کند و گناهکار را از گناهان پاک می نماید. چرا که حسنات و کارهای خوب، سیئات و کارهای بد را پاک می کند. قرآن می فرماید: إِنَّ الْحَسَناتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئات‏(2) البته حسنات و نیكوكاري ها، سيّئات و بدكاري ها را نابود مى‏سازد. توبه حقیقی، گناهکار توبه کننده را محبوب خدا می سازد: «اِنّ الله یحبّ التوابین؛(3) خداوند توبه کنندگان را دوست می دارد».
نکته:
آن چه گذشت مربوط است به حق الله، اما اگر کسی حق النّاس را ضایع کرده است، ابتدا باید آنان راضی شوند، سپس توبه و استغفار به درگاه خدا پذیرفته شود.پایمال کردن حق دیگران گاهی جنبه مالی دارد. گاهی جنبه آبرویی. حق الناس اگر مربوط به مال باشد، به هر ترتیبی باشد، باید به صاحبش برگشت داده شود، گرچه از طریق پست و انداختن درخانه.اگر مربوط به غیر مال باشد، مانند غیبت و تهمت، در صورت امکان لازم است حلالیت طلبیده شود ،ولی اگر حلالیت خواهی مفسده ای داشته باشد، مثلاً باعث کدورت و ناراحتی بیش تر شود، لازم نیست حلالیت خواهی شود ،بلکه باید انسان توبه کند و برای صاحب حق دعا و استغفار کند . بهتر است کاری انجام دهد و ثوابش را به او هدیه نماید. یکی از شروط پذیرش توبه ادای حق الناس است.
درباره توبه می توانید کتاب هاى قلب سلیم و گناهان کبیره شهید دستغیب و کتاب اخلاق عملى از آیةالله مهدوى کنى و معراج السعاده از مرحوم ملا احمد نراقى را مطالعه کنید.
پی نوشت ها:
1. محمد محمدي ري‌شهري، ميزان الحكمه، دار الحديث، 1416 ه.ق، ج 2، ص 997 .
2. هود(11)آیه 114.
3. بقره (2)آیه 222.