اگر به ورود مال حرام به زندگي شک کرده باشيم چه کنيم؟ قطع روزي علتش چيست؟

پرسش: اگر به ورود مال حرام به زندگي شک کرده باشيم چه کنيم؟ قطع روزي علتش چيست؟
شرح :به نام خدا با سلام، مدتي است خوابهاي عجيب و غريبي مي بينم که البته نزد تعبير کننده خاصي نرفته ام. منتها برآيند تعبير تقريبي اين خواب ها نقصان مال و يا ورود مال حرام به زندگي است. نکته اينجاست که بنده از حدود دي ماه علي رغم اينکه مشغول کار هستم هيچ درامدي نداشتم (البته دلايل متعددي داشته که به هر حال دريافت ها به تاخير مي خورده و تا کنون ادامه داشته است) و عملا اين خواب ها تعبير شده است!!! حال اين سوال براي بنده پيش آمده که نکند فعل حرام يا فعاليت حرام و يا بخشي از کار که من حواسم به آن نيست و موجب حرام شدن درآمد ميشود براي من پيش آمده باشد. به هر حال اصلا دوست ندارم که چنين اتفاقي بيفتد و لقمه حرامي از گلوي من و خانواده ام پايين برود خداي ناکرده، البته نکته ديگري که قدري ذهن من را به خود مشغول کرده که ممکن است باعث قطع درامد شده باشد اين است که مدتي است به علت يک سري دلايل (که نمي دانم مهم است يا نه) به ديدار بستگان خود نمي روم و نگران اين هستم که قطع صله ارحام موجب اين مهم شده باشد. البته حرف زياد است و در اين مجال نمي گنجد. لطفا راهنمايي بفرماييد با تشکر
پاسخ:

پرسشگرگرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با مركز ملي پاسخگويي به سوالات ديني
قبل از هر چیز، به خویشتن داری و فکر اصلاحی که در وجود شما است، تبریک گفته و از درگاه الهی برایتان آرزوی موفقیت داریم.
در ابتدا لازم است بگوییم: این گونه خواب ها از جهت شرعی و تکلیفی، هیچ حکمی بر آن نیست، اگر چه کسانی که نردبان «رشد و کمال» را از طریق خودسازی و تهذیب نفس پی می‌گیرند،‌ خواب را محک خوبی برای خودیابی، خودشناسی و فهمیدن مشکلات خود می دانند.
خواب هایی که می بینیم غالبا نوعی واکنش نسبت به افکار، فعالیت ها واحساساتی هستند که در طی روزهای گذشته داشتیم. از خواب هایی که دیده اید، کمال استفاده را داشته باشید تا بهانه ای باشد برای رسیدگی بیشتر به درآمد و مسایل اقتصادیتان؛ حساسیت در أمور معنوی نشان از تقوای بالاست که هر کسی صلاحیت آن را ندارد.
احسان جان! ازسوالی که مطرح کرده اید، مشخص می شود که در پی روزی حلال هستید؛ و نگران از وجود لقمه حرام و شبهناک هستید؛ و حساسیت شما حکایت از توجه شما نسبت به عوارض و تأثیر مال حرام در زندگی و تربیت فرزندانتان دارد؛ زیرا كسي كه لقمه حرامي را مي‌خورد نبايد توقع داشته باشد تا خداوند به او فرزند صالح عطا كند و فقط با استغفار و اظهار خشوع مقابل خداوند است كه انسان مي‌تواند به نجات و سعادت اخروي دست پيدا كند.
تأثیر لقمه حرام در وجود انسان:
قطعاً در نظام جهان هستی، هر کاری اثری بر جای می‌گذارد؛ هر چند در مواردی این تاثیر دیدنی نباشد. یکی از این موارد، ‌تأثیر لقمه حرام بر وجود انسان است. از دید ظاهری فرقی بین غذای حلال و حرام نیست، ولی لقمه حرام تأثیری بر جان آدمی دارد که کشف آن از محدوده علوم ظاهری بشری خارج است.
اینکه لقمه حرام چه اثرات سویی بر جان و دل آدمی دارد، بحث مفصّلی است ولی اجمالاً باید دانست که بسیاری از گناهان، ریشه در آلودگی روح آدمی دارد و لقمه حرام مثل آب آلوده که جسم را بیمار می‌سازد جان آدمی را آلوده می‌کند. فرهنگ اسلام، فرهنگ پاکیزه پروری و حلال خوری است. دقت در آیات و روایات ما را بر آن می دارد که در نوع و راه کسب اموالی که در طلب آنها شب و روز در تلاشیم دقت و تامل ویژه ای کنیم تا مبادا آنچه به دست می آوریم مصداق مال یا همان لقمه حرامی باشد که عتاب و عقاب ویژه ای را به خود اختصاص داده است. امام صادق(ع) برای بیان حقیقت کار و تربیت همه تجار و بازرگانان خُرد و کلان، جمله ای کلیدی به «مصادف» فرمودند که: «یَا مُصَادِفُ مُجَادَلَةُ السُّیُوفِ أَهْوَنُ مِنْ طَلَبِ الْحَلَالِ؛ (1) مصادف! بدان که کسب حلال از جنگ تن به تن هم سخت تر است.
قطع شدن روزی و مشکلات ناشی از مسایل مالی، دلایل متعددی دارد که قطع ارتباط با خویشاوندان، یکی از آن موارد می باشد؛ امام علی (ع) چنین فرموده است :"وَقَطِیعَةُ الرَّحِمِ یُورِثُ الْفَقْرَ".(2)
دوست عزیز! درست است که، مومن در همه أمور خود را مقصر میداند و به خود بدگمان است ؛ ولی توجه به نکات زیر هم خالی از لطف نیست :
از آیات قرآن کریم استفاده می‌شود که توسعه و تنگی روزی به دست خداست‌؛ چنان که می‌فرماید: "إن‌ّ ربّک یَبسط الرّزق‌َ لِمَن یَشأ و یَقدر إنّه کان بِعبادِه خبیراً بصیراً ". (3)
بنابراین هر چند اراده و کوشش انسان در زیاد شدن رزق و روزی مؤثر است‌؛ "لیس‌َ للانسـَن‌َ الاّ ما سَعی‌َ". ولی اینها "جزیی از علت‌" و یا از آن هم کمتر به حساب می‌آیند؛ زیرا اراده و عمل انسان در به دست آمدن رزق و روزی یکی از صدها شرایط است که تمامی اسباب و شرایط به او منتهی می‌شود، و اوست که بر اساس علم و حکمتش روزی را بین بندگان تقسیم می‌کند؛ چنانکه می‌فرماید: "أهم یقسمون رحمت ربّک نحن قسمنا بینهم معیشتهم فی الحیوَة الدّنیا؛(4) آیا آنان رحمت پروردگارت را تقسیم می‌کنند؟! ما معیشت آنها را در حیات زندگی در میانشان تقسیم کردیم‌.
همان گونه که بیان کردیم‌، خواست خداوند متعال "یرزق من یشأ" (5) جزافی نیست؛ بلکه گشایش و تنگی روزی نیز، روی عللی است که خدا به بندگان دانا و به صلاح آنان آگاه‌تر است‌. به بعضی افراد به جهت برخی اعمالشان روزی فراوان و به بعضی به سبب عمل‌هایشان (مانند تنبلی‌، قطع رحم و...) روزی کمتر می‌دهد. برخی را جهت آزمایش‌، روزی فراوان عطا می‌کند و در کار و زندگیشان گشایش می‌دهد و برخی را جهت آزمایش‌، روزی کم می‌دهد و... . (6)
دعاها و ذکرهاي روزي افزا:
رسول خدا(ص) فرمود: مي خواهي دعايي به شما ياد بدهم که مرض و فقر را از شما بزدايد؟: "لاحول و لا قوه الا بالله العلي العظيم توکلت علي الحي الذي لا يموت والحمدلله الذي لم يتخذ صاحبه و لا ولدا و لم يکن له شريک في الملک و لم يکن له ولي من الذل و کبره تکبيرا"
کفعمي در کتاب هاي بلدالامين و مصباح آورده است: هرکس که بر خواندن اين دعا مواظبت کند،روزي به راحتي به او مي رسد و راه هاي روزي براي او هموار مي گردد: "اللهم يا سبب من لا سبب له،يا سبب کل ذي سبب، يا مسبب الاسباب من غيرسبب؛صل علي محمد و اغنني بحلالک عن حرامک و بفضلک عمن سواک يا حي يا قيوم". (7)
پی نوشت ها:
1. مجلسی، محمد باقر بن محمدتقی؛ مرآه العقول فی شرح اخبارآل الرسول ؛ج19، ص151؛ ناشر: دارالکتب الاسلامیه؛ چاپ دوم؛ تهران 1404ق.
2. شیخ صدوق ، الخصال ،ج2، ص505؛ انتشارات جامعه مدرسین قم ، 1403 ه ق.
3. أسراء (17) آیه 30.
4. زخرف (43) آیه 32.
5. بقره (2) آیه 212.
6. اقتباس از: قاموس قرآن‌، سید علی‌اکبر قرشی‌، ج 3، ص 82ـ86، دارالکتب‌الاسلامیة‌، با اندکی اضافات‌.
7. ر.ک؛ گلمکانی، وجیهه؛ هنر تنظیم دخل و خرج خانواده، انتشارات همیاران جوان ،1388.