با سلام با توجه به اینکه خواهرم 15 سال دارد و دختری است بسیار آرام و کم حرف به گونه ای که اگر مشکلی هم داشته باشد با خانواده در میان نمی گذارد و چون در سن حساسی هم قرار دارد و من که 7 سال با او فاصله سنی دارم ، نگران حال او هستم و به هر طریقی می خواهم با او رابطه صمیمانه ای داشته باشم و او را راهنمایی کنم اما چون دختر لجباز و توداری است، نمی توانم با او رابطه گرمی داشته باشم و چون خدم دانشجو هستم و شاید هفته ای یکبار او را ببینم از او اطلاع چندانی ندارم ولی به شدت نگرانش هستم.خواهشمندم من و پدر و مادرم را در این زمینه راهنمایی بفرمایید.
پرسشگر گرامی با سلام و سپاس از ارتباطتان با این مرکز
اهتمام تان به مسائل رواني و تربيتي خانواده خصوصا خواهر كوچكترتان قابل تقدير است.
براي حل مسئله توجه به نكات ذيل ضروري است:
الف)به صورت طبيعي برخي از انسان ها از نظر خلق و خو درونگرا هستند . برخي برونگرا. انسان هاي درونگرا كم تر با ديگران رابطه برقرار مي كنند، تنهايي را دوست دارند،كم حرف هستند . براي هر انتخاب يا تصميم حتما مدتي فكر مي كنند. هيچ كس به صورت مطلق درونگرا يا برونگرا نيست، بلكه همه انسان ها آميخته اي از اين دو خصوصيت هستند، ولي در بعضي درونگرايي غلبه دارد و در بعضي برونگرايي .بنابراين به خودي خود درونگرا يا برونگرا بودن شخص دليل بر مشكل نيست.
ب) خلق و خوهاي افراد با هم متفاوت است. لازم است براي ارتباط با هر فردي بر اساس خصوصيات اخلاقي و متناسب با سن او رابطه برقرار كنيم و به قول معروف همه را با يك چوب نرانيم. از سوي ديگر استعدادها و توانايي هاي افراد هم با هم فرق مي كند و منطقي نيست كه از همه انتظار رفتارهاي مشابه داشته باشيم.
ج) دوره نوجواني دوره عبور از كودكي به بزرگسالي است. تغيير و تحولات سريع جسمي كه در اين دوره رخ مي دهد، موجب تغييرات رواني و عاطفي عميقي در نوجوان مي شود. لازم است براي ايجاد يك رابطه موثر ، خصوصيات جسمي و رواني و مشكلات و بحران هاي اين دوره را بيش تر بشناسيم.
با توجه به اين مطالب توصيه هايي را براي ايجاد يك رابطه صميمي با خواهرنوجوان تان پيشنهاد مي كنيم:
1.نکته مهم در کار تربیت نوجوان تغییر دادن خود به جای تغییر دادن نوجوان است. نمی‌توانید بسیاری از جنبه‌های رفتار نوجوان خود را کنترل کنید، اما می‌توانید روی رفتارهای خودتان کنترل داشته باشید،
2.به نوجوان تان نشان دهید که مشکلش را می‌فهمید.با نشان دادن عشق و حمایت، مسؤولیت حل مشکل را به خودش واگذار کنید.به نوجوان بگویید اطمینان دارید او می‌تواند کنترل امور را به دست بگیرد و مشکل را به بهترین شکل حل کند.
3. با آگاهي دادن به والدين تان مشاركت آن ها را در ايجاد رابطه صميمانه با خواهر تان جلب كنيد. همه نوجوانان نیاز دارند گاهی با پدر و مادر خود تنها باشند. ممکن است کمی وقت ببرد که واقعاً با والدين همراه شوند، فقط به آن‌ها گوش بدهید، بدون اینکه حرف شان را قطع کنید یا مخالفتی نشان دهید.
4 .موثرترین روش‌های تربیتی در این دوره «روش تغافل» است. یعنی مسائل و مشکلات نوجوان را بزرگ نشان ندهیم که در او ایجاد وحشت نماید و یا به لحاظ رفتارهایش دائم بازخواست ننمائیم.
5.ایفای نقش راهنمایی به جای دستوری: در برخورد با مسائل نوجوان بهتر است از خودش کمک بگیریم، یعنی این واقعیت را بداند که نخستین مسئول حلّ مشکل او، خودش است و برای حل آن باید اقدام نماید و ما فقط وظیفه راهنمایی او را داریم که از عواقب تصمیم خودش مطلع شود.
6.مهم ترین دلیل ترس و اضطراب از هر موضوعی جهل و ناآگاهی نسبت به آن موضوع می‌باشد . ضروری است برای کاهش ترس و اضطراب‌های نوجوانی آموزش‌های لازم در مورد بلوغ، دوست‌یابی، حل مساله، گذراندن اوقات فراغت، برنامه‌ریزی درسی و مواردی از این قبیل به نوجوان داده شود.
7.باید بیاموزیم که چگونه حس اعتماد نوجوان را نسبت به خودمان جلب و جذب کنیم. چنانچه اعتماد میان نوجوان و والدین کمرنگ شود ، برای حل مسائل خود به دیگران مراجعه می‌کند.
8. ارتباط کلامی مقدمه ارتباط عاطفی: با تنظیم ساعات کار خود و بسترسازی مناسب در منزل بایستی فرصت کافی برای «ارتباط‌های کلامی» با اعضای خانواده به ویژه نوجوان را فراهم آوریم ،چرا که ارتباط کلامی مقدمه «ارتباط عاطفی» است که نوجوان سخت به آن نیازمند است.
9. تاکید بر محبت و پرهیز از خشونت:ارتباط با نوجوان اگر بر اساس عشق و علاقه و صمیمیت استوار باشد، اعتماد به نفس را در او تامین و تضمین می‌نماید . اگر بافشار و خشونت همراه باشد، ممکن است موجب اختلال عصبی و دشواری‌های روانی در او شود.
10.با نوجوان صحبت کنیم و به سخنان او با علاقه گوش فرا دهیم . بدانیم خوب گوش کردن به حرف‌های نوجوان رمز ارتباط موثر با اوست.
11. تکیه بر نقاط قوت:با مشاهده برخی ضعف‌ها، نوجوان را تحقیر و سرزنش و یا با دیگران مقایسه نکنیم، بلکه بیش تر سعی نمائیم برای از بین بردن ضعف‌هایش قوتش را تجلی بخشیم.
12. انتظار به اندازه:با کسب شناخت همه جانبه از نوجوان به اندازه توان و ظرفیت وجودیش از وی انتظار داشته باشیم.
13. اجازه خطا کردن به نوجوان بدهیم:نوجوان بایستی بیاموزد که از مشکلات گریزان نباشد، بلکه برای حل مشکلاتش به دنبال کشف راه حل باشد . این زمانی است که اجازه خطا کردن را به او بدهیم تا از خطا کردن احساس گناه نکند و بتواند فرصت یافتن راه حل را بیابد.
14. نوجوان در اندیشه مستقل شدن است، بنابراین نبایستی عقاید خود را بر او تحمیل کنیم، بلکه بایستی او را تحمل کرد . با مشورت گرفتن از او در امور خانه در کسب استقلال یاریش کنیم.
15. نوجوان را همان طور که نشان می‌‌دهد بپذیریم ،نه آن‌طور که در رویا و تخیل خود تصور می‌کنیم . بدانیم اگر نوجوان در خانواده مورد احترام قرار گیرد، یاد می‌گیرد خودش را آن‌طور که هست بپذیرد.
16. پرسش‌ها و سرزنش‌هایی که رفتار نوجوان تان را زیر سؤال می‌برد ،با دستورهای ساده، روشن و مستقیم و آرام جایگزین کنید. یاد بگیرید که به جای سؤال کردن، خواسته‌های تان را واضح و مستقیم بیان کنید،
