سگ

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مركز
در قرآن راجع به پاکی و نجسی سگ چیزی نیامده است. دلیل نجاست سگ، روایات است و روایات نیز آن را به طور مطلق بیان کرده‌اند که باید از آن پرهیز و اجتناب شود.(1) فرقی بین انواع سگ‌ها نگذاشته اند .
البته خرید و فروش سگ شکاری و سگ گله و سگ نگهبان (به قصد نگهبانی دادن منزل وگله و...) جایز و قیمت آن حلال است. اما خرید و فروش سگ ولگرد و قیمت آن حرام می باشد.
اگر خداوند یا پیامبر و معصومان از عملی نهی نموده و چیزی را نجس اعلام کرده اند، می‌فهمیم به خاطر مفسده و ضرری است که اجتناب از آن لازم است. گرچه ممکن است ما به خاطر اطلاعات علمی اندک، به مفاسد و مصالح احکام پی نبریم، ولی بعدها بر اثر پیشرفت‌های علمی، بخشی از فلسفه احکام روشن شود، همان گونه که سال‌ها پس از حکم به نجاست سگ، بعضی از علل آن کشف گردیده است، مثلا در یک مورد گفته شده : در روده سگ کِرم کوچکی به طول چهار میلی متر به نام «تینیا ایکینوسکوس» است.
وقتی از سگ مدفوع بیرون می‌آید، تخم‌های زیادی از این کرم همراه مدفوع بیرون می‌آید و به اطراف مقعد سگ می‌چسبد. سگ به وسیله زبانش آن تخم‌ها را به قسمت‌های دیگر بدنش منتقل نموده و همه جا را آلوده می‌کند. اگر یکی از این تخم‌ها به معده انسان وارد شود، مرض‌های گوناگونی تولید می‌کند که احیاناً منجر به مرگ می‌شود.(2) یا در ترشحات بزاق سگ میکروب هایی وجود دارد که برای انسان زیان آور است . به همین خاطر در دین اسلام دستور داده شده که برای طهارت ظرف آلوده به بزاق سگ (دهن زده سگ) باید آن را ابتدا خاک مالی کرد و بعد با آب شست تا آلودگی آن بر طرف گردد.
این یکی از عللی است که اسلام سگ را نجس العین دانسته تا بدین وسیله مضرّات آن را از انسان دفع کند، اما ممکن است علت‌های دیگری از نظر بهداشتی و زیست شناسی و پزشکی وجود داشته باشد که هنوز از آن آگاهی نداریم. می‌تواند بعضی از علل، مربوط به بدن و جسم نباشد، بلکه از جهت روحی و معنوی آثاری داشته باشد که هیچ گاه برای ما شناخته نشود .
حال با توجه به علل واقعی (که هم از جهت بهداشتی می‌تواند باشد و هم از جهت روانی و یا معنوی) آب و صابون و شامپو و سایر مواد پاک کننده و حتی رعایت امور بهداشتی و درمانی از قبیل واکسینه کردن و شناسنامه دار کردن سگ، نمی‌تواند نقشی در پاک کردن عین نجاست داشته باشد، چون آن آثار به وسیله آب و سایر موارد قابل دفع نیست.
البته دست زدن به سگ ، در صورت تر بودن دست یا بدن سگ، باعث نجس شدن انسان خواهد شد. اگر چه برخی از انواع سگ مانند سگ نگهبان برای انسان مفید است و می‌توان از آن استفاده کرد، اما سگ بازی یا مانوس بودن با سگ برای انسان مومن، پسندیده نیست و در روایات از آن شدیدا نهی شده است.
این که ما توقع دشته باشیم قرآن همه چیز را به طور صریح بیان کند، درست نیست .قرآن کلیات را بیان کرده و بیان جزئیات را خداوند بر عهده پیامبر گذاشته ؛کسی که قران را قبول دارد، باید روایت را هم بپذیرد ،چون دستور خداوند در قران است که کلام پیامبر کلام من است .
پی­نوشت­ها:
1. وسائل الشیعه، ج 2، باب 12، از ابواب نجاسات.
2. مجله المنار، سال ششم، ص307.