با عرض سلام.
"رد مظالم" به چه چيزهايي تعلق مي گيرد و به چه كسي بايد پرداخت شود؟
پرسشگر گرامي با عرض سلام و سپاس به خاطر ارتباطتان با اين مركز
مظالم اصطلاحاً به اموال و بدهيهايى گفته مى‌شود كه انسان از روى ظلم و بى‌عدالتى از بندگان خدا گرفته و نپرداخته است و حكم شرعى آن اين است كه اگر صاحب آنها را مى‌شناسد بايد عين اموال را به آنها بدهد و اگر عين تلف و مصرف شده، بايد مثل يا قيمت آنها را بپردازد و اگر صاحب آنها را نمى‌شناسد و معلوم نيستند از مصاديق مجهول المالك مى‌شود و باید از طرف صاحبش به فقیر غیر سید صدقه داده شود .
ضمناً، آنچه در ماشينهاى عمومى و مسافربرى از طرف صاحبش جا مى‌ماند يا در مغازه‌ها، از مشترى جا مى‌ماند، يا در مسافر خانه و امثال آنجا مى‌ماند و پولى كه اشتباهاً و اضافى به انسان داده مى‌شود و بعداً متوجه مى‌شود، يا بدهى و خسارتى كه شخص به ديگرى وارد كرده و مثلًا ضرر مالى يا بدنى كه موجب ديه شده و جبران نكرده و آنچه از اين قبيل امور است همه دين است كه اگر طرف را مى‌شناسد واجب است بهر نحو او را راضى كند و اگر او را نمى‌شناسد، بايد پس از يأس شناسايى صاحب آن، بعنوان مجهول المالك و مظالم عباد به فقير غير سيد صدقه داده شود، و همچنين كليه حقوق مالى كه انسان به ديگران مديون شده مثل نفقه زن و اجرت كارگر و حتى كتك زدن به كودك خود كه موجب ديه شده باشد و دسترسى به آنها يا ورثه آنها ندارد، يا نمى‌تواند آنها را شناسايى كند، در تمام اين موارد واجب است به مقدار يقينى، به عنوان مجهول المالك و رد مظالم ، به فقير غير سيد صدقه بدهند و خود را برى‌ء الذمه كنند. (1)
پی نوشت:
1. آیت الله فاضل لنکرانی، جامع المسائل فارسى، ج2 ، سوال 125.
