مرجع تقلید اعلم کیست؟

پرسشگر گرامی با سلام و تشکر از ارتباطتان با این مرکز
در رساله­هاي توضيح المسائل مراجع آمده است: تقليد از مجتهدي جايز است كه علاوه بر مرد بودن، بالغ و حلال زاده و شيعة دوازده امامي باشد و شرايط زير را نيز داشته باشد، چنين مرجعي را بايد براي تبعيت انتخاب كرد:
1- زنده باشد؛ بنا بر اين ابتدائاً نمي­شود از مجتهدي که از دنيا رفته تقليد كرد، ولي اگر از مجتهد زنده­اي تقليد كند، سپس آن مرجع از دنيا برود، اگر اعلم (داناتر) از مجتهدان زنده باشد، بايد به تقليد او باقي بماند و در صورت مساوي بودن، با اجازه مجتهدان زنده مي­توان به تقليد از مجتهد مرده باقي بماند.
2- عادل باشد؛ منظور از عدالت، ملكة نفسانيه يا تقوا و حالت خداترسي باطني است كه انسان را به انجام واجبات وادار كند و از ارتكاب گناهان كبيره يا اصرار بر گناه صغيره باز دارد.
3- حريص به مال، قدرت و رياست دنيا نباشد.
4- در فهميدن حكم خدا از همة مجتهدان عصر خويش عالِم‌تر باشد و يا لااقل با آن ها مساوي باشد. (1)
براي شناختن مجتهد اعلم سه راه وجود دارد:
اوّل:
خود انسان اهل علم باشد و بتواند مجتهد اعلم را بشناسد.
دوم:
دو نفر عالِم عادل كه مي‏توانند مجتهد اعلم را بشناسند و تصديق نمايند؛ البته به شرطي كه دو نفر عالِم عادلِ ديگر با گفته آنان مخالفت ننمايند.
سوم:
عده‏اي از اهل علم كه مي‏توانند مجتهد اعلم را تشخيص دهند و از گفته آنان اطمينان حاصل مي‏شود، مجتهد يا اعلم بودن كسي را تصديق كنند. (2)
ممكن است تشخيص اعلم مشكل باشد و چند نفر مجتهد به عنوان مراجع هم سطح معرفي شوند.
مراجعي كه موجود هستند و جامعه مدرسين حوزه علميه قم بعد از رحلت آيت الله اراکي به عنوان مراجع مورد توجه انتخاب و اعلام کردند، عبارت‏اند از حضرات آيات: خامنه‏اي، شبيري زنجاني، وحيد خراساني، مكارم شيرازي و ... مراجع ديگري مانند آيات عظام : صافي، سيستاني و ...، وجود دارند که اگر چه در اين انتخاب نيامده­اند، اما آنان نيز به عنوان مراجع، مورد نظر هستند.
حال اگر شما يکي از اين افراد را به عنوان اعلم مي شناسيد، يا از گفته روحاني شهرتان که آن مرجع را به عنوان اعلم معرفي کرده است اطمينان پيدا کرده ايد، از همان تقليد نماييد. اگر نمي­شناسيد از هر کدام از مراجع مذکور تقليد نماييد، کفايت مي­کند و صحيح است.
پي‌نوشت‌ها:
1. توضيح المسائل مراجع، مسئله 2.
2. همان، مسئله 3.