احادیث و روایات پیامبر و معصومان(ع) از کدام منابع گرفته می‌شود؟ افرادی در آن زمان شاهد نبوده‌اند که از آنان نقل کنند، پس از ...

احادیث و روایات پیامبر و معصومان(ع) از کدام منابع گرفته می‌شود؟ افرادی در آن زمان شاهد نبوده‌اند که از آنان نقل کنند، پس از کجا بفهمیم درست است؟! آن زمان که کسی آنها را نمی‌نوشته، پس چگونه به دست ما رسیده و دست نخورده مانده است؟ اگر در این بین حدیث‌های غیر واقعی هم بیان شود،‌ به چه طریق می‌توانیم به آنها پی‌ببریم؟
پاسخ
از زمان‌های آغازین تاریخ اسلام، اهتمام به حفظ سخنان پیشوایان دینی بین مسلمانان وجود داشت و کسانی که حافظه قوی داشتند، سخنان بزرگان را با یک بار شنیدن حفظ می‌کردند، چنان که عبدالله بن عباس چنین بوده، سخنان علی(ع) را با یک بار شنیدن حفظ می‌کرده است. بسیاری بودند که احادیث را می‌نوشتند. درباره حضرت فاطمه زهرا(س) آمده است که شخصی خواست سخنی مکتوب از پیامبر(ص) به او ارائه فرماید و حضرت حدیثی را به وی ارائه فرمود. نیز از اصحاب و یاران ائمه(ع) کسانی بودند که احادیث را می‌نوشتند و رساله‌هایی تدوین می‌کردند که بعضی از آنها به اصول اربعماة معروف است. گرچه به علت خفقان حاکمان ستمگر آن آثار به دست ما نرسیده اما بسیاری از آنها به دست علما رسیده و کتب چهارگانه ما (کافی، من لا یحضره الفقیه، تهذیب و استبصار) بقایای همان آثار است، بنابر این درست نیست بگوییم کسی آن سخنان را نمی‌نوشته است اما این که چگونه احادیث واقعی را از جعلی بازشناسیم، راه‌هایی وجود دارد که در علم درایه و رجال معیارهای آن بیان شده است. یکی از راه‌ها بررسی سند و راویان حدیث است.