پرسشگر گرامی با سلام و سپاس از ارتباط تان با این مرکز.
در تاریخ آمده که در دوران خسرو پرویز، جنگی طولانی میان ایران و روم اتفاق افتاد که حدود بیست و چهار سال به درازا کشید و از سال 604 ـ 628 میلادی ادامه داشت.
در حدود سال 616 میلادی، دو سردار معروف ایرانی به نام‌های «شهربراز» و «شاهین» به قلمرو روم شرقی حمله کردند و رومیان را به سختی شکست دادند، به صورتی که دولت روم تا آستانه انقراض پیش رفت و دولت ایران تمام متصرفات آسیایی آن و مصر را تصرف کرد . این حادثه در حدود سال هفتم بعثت پیامبر(ص) رخ داد، ولی پادشاه روم «هرقل» از سال 622 میلادی تهاجم خود را به ایران شروع کرد که سپاه خسرو پرویز متحمل شکست‌های پی در پی گردید.
این جنگ‌ها تا سال 628 ادامه داشت که پیروزی با سپاه روم بود و خسرو پرویز به سختی شکست خورد. مردم ایران او را از سلطنت خلع کرده و پسرش «شیرویه» را به جای او نشاندند.
با توجه به آيات اوليه سوره روم:
غُلِبَتِ الرُّومُ * في أَدْنَى الْأَرْضِ وَ هُمْ مِنْ بَعْدِ غَلَبِهِمْ سَيَغْلِبُونَ *في بِضْعِ سِنينَ لِلَّهِ الْأَمْرُ مِنْ قَبْلُ وَ مِنْ بَعْدُ وَ يَوْمَئِذٍ يَفْرَحُ الْمُؤْمِنُونَ * بِنَصْرِ اللَّهِ يَنْصُرُ مَنْ يَشاءُ وَ هُوَ الْعَزيزُ الرَّحيمُ * وَعْدَ اللَّهِ لا يُخْلِفُ اللَّهُ وَعْدَهُ وَ لكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَعْلَمُونَ؛ (1)
روميان مغلوب شدند (و از پارسيان شكست خوردند)، در نزديكترين سر زمين (به حجاز كه سوريه و اردن است) و آن ها پس از مغلوب شدن شان به زودى پيروز خواهند شد.
در ظرف چند سال (آينده و) كار (اداره عالم) و فرمان (نافذ در همه جهان) پيش از آن (غلبه) و پس از آن از آن خداوند است، و در آن روز مؤمنان (مسلمانان) خرسند خواهند شد. به نصرت و يارى خداوند كه او هر كس را بخواهد يارى مىكند، و اوست مقتدر غالب و مهربان. وعده خداست، خدا هرگز از وعده خود تخلف نمىكند، ولى بيش تر مردم نمىدانند (كه خدا كيست و خلف وعده درباره او محال است).(2)
با توجه به اینکه میلاد پیامبر(ص) در سال 571 و بعثت پیامبر در سال 610 میلادی واقع شد، شکست رومیان منطبق با سال هفتم بعثت و پایان پیروزی رومیان بر سال پنجم تا ششم هجرت پیامبر انطباق دارد. منظور از «بضع سنین» در آیه، بین سه تا نه سال است.(3)
بر اساس داده‌های تاریخی، هنوز نه سال نگذشته بود که رومیان بر ایرانیان پیروز شدند . مقارن همان زمان، مسلمانان با صلح حدیبیه (و طبق روایتی در جنگ بدر) بر دشمنان خود به پیروزی رسیدند.(4)
چنین پیروزی آن هم بعد از شکستی که رومیان خوردند، قابل پیش‌بینی نبود . اگر احتمال پیش‌بینی هم وجود داشت، می‌بایست با احتمال و احتیاط، پیش‌بینی انجام می‌شد، نه با این صراحت و قاطعیت برای کتابی که مدعی آسمانی بودن است و هیچ خلاف و اشتباهی را در خود نمی پذیرد. اگر آیه ای بر خلاف واقعیتی بیان می شد، طومار آن برای همیشه بسته می شد و بهترین بهانه و دلیل برای مخالفان خود داشت.
پیش بینی از این جهت اهمیت می یابد که دشمنان پیامبر از کم ترین چیز در مقابل پیامبر بهره می گرفتند. حتی چیزهایی که واقعیت نداشت، حال اگر آیه ای (به عنوان مهم ترین سند اسلام ) ذکر می شد که با واقعیت سازگاری نداشت، برای همیشه می توانست طومار اسلام را بسته و به آن پایان دهد.
پیش‌بینی با این صراحت و تحقق آن ، دلیل قاطع ارتباط پیامبر با عالم غیب و ماورای طبیعت است که از سوی خدا به پیامبر وحی شد.
با توجه به آيات قرآن و ماجراي جنگ ايران و روم، علت خوشحالي مومنان تحقق وعده الهي بر شكست اوليه روميان و پيروزي در مرحله دوم و صدق اخبار غيبي است .
در مقابل مشركان منتظر خلف وعده الهي و كشف خلاف بودند، يعني منتظر آن بودند كه روم پيروز نشود تا خداوند و پيامبر را دروغگو معرفي كنند. از اينكه روم پيروز شد و صدق ادعاي پيامبر ثابت شد ،ناراحت شدند.
پی‌نوشت‌ها:
1. روم (30) آیات 2تا 6.
2. ترجمه مشكينى، ص 405.
3. تفسیر نمونه، ج 16، ص 362 ـ 369. ناشر: دار الكتب الإسلامية ، مكان چاپ: تهران ، سال چاپ: 1374 ش.
4. همان، ص 366.
