پرسش 27 . چرا توبه فرعون از طرف خدا پذیرفته نشد؟

توبه فرعون و ایمان آوردن او ایمان اضطرارى و از سر ناچارى بود که هر جانى و مجرم و گناهکارى از آن دم مى‏زند بى‏آن که ارزشى داشته باشد یا دلیل بر تکامل و صدق گفتار او باشد. قرآن مجید مى‏فرماید: « حَتّى اًّذا أَدْرَکَهُ الْغَرَقُ قالَ آمَنْتُ أنَّهُ لا اِلهَ اِلاَّ الَّذِى
آمَنَتْ بِهِ بَنُواِسْرائیِلَ وَ أَنا مِنَ الْمُسْلِمینَ؛ هنگامى که غرقاب دامن فرعون را گرفت، گفت: ایمان آوردم که هیچ معبودى جز کسى که بنى‏اسرائیل به او ایمان آورده‏اند، وجود ندارد و من از تسلیم شدگان هستم».96
به همین جهت خداوند او را مخاطب ساخت و فرمود: « اَّلاْ َنَ وَ قَدْ عَصَیْتَ قَبلُ وَ کُنْتَ مِنْ الْمُفْسِدِینَ؛ اکنون ایمان مى‏آورى، در حالى که پیش ازاین طغیان و عصیان کردى و در صف مفسدان قرار اشتى؟!» 97
این حکم مختص فرعون نیست یکى از شرایط پذیرش توبه، آن است که قبل از فرا رسیدن مرگ، توبه صورت گیرد، همان‏طور که قرآن کریم مى‏فرماید: « وَ لَیْسَتِ التَّوْبَُْ لِلَّذِینَ یَعْمَلُونَ السَّیِّئاتِ حَتَّى اِذَا حَضَرَ أَحَدُهُمُ اْلَمْوتُ قالَ اًِّنِّى تُبْتُ اْلاَّنَ؛ براى کسانى که کارهاى سؤ انجام دهند و به هنگام فرارسیدن مرگ توبه کنند،توبه‏اى نیست» .98
البته این آیه با روایاتى که مى‏گوید: توبه تا آخرین نفس پذیرفته مى‏شود، منافاتى ندارد، زیرا منظور از آن، لحظاتى است که هنوز نشانه‏هاى قطعى مرگ را مشاهده نکرده و به اصطلاح دید برزخى پیدا نکرده‏است